(...) Οι παιδαγωγικοί και κοινωνικοί λόγοι για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δεν πρέπει να ανάγονται στην εξακρίβωση του αν οι εκπαιδευτικοί μας ενεργούν "αποδοτικά", εκτός αν επίσης διακηρύττουμε την έγνοια μας τόσο για το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτοί λειτουργούν όσο και για τους πόρους που μπορεί να χρειάζονται για να επιτελέσουν το έργο τους καλά σε μια κοινωνία που διασχίζεται από ανισότητες. Κάθε μορφή αξιολόγησης πρέπει να νοιάζεται πολύ για την κοινωνική δικαιοσύνη μέσα κι έξω από την τάξη. Τα ερωτήματά μας γύρω από το τι γίνεται και τι θα έπρεπε να γίνεται στις τάξεις, λοιπόν, δεν μπορούν να αναχθούν σε τεχνικά ζητήματα χωρίς να προξενήσουμε ζημιά στους εκπαιδευτικούς που αφιερώνουν τη ζωή τους στα σχολεία και στα παιδιά. Αντίθετα, οι σκοποί και οι διαδικασίες της αξιολόγησης θα πρέπει να εμπνέονται από την προσεκτική ανάλυση αυτού που έχει αποτέλεσμα στη διδασκαλία και τη μάθηση, ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να πηγαίνουν παραπέρα θέτοντας τα ερωτήματα: Τι πάει καλά και για ποιον; Οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζονται ως στοχαστικοί και κριτικά σκεπτόμενοι επαγγελματίες; Περιέχει η αξιολόγηση ένα κρίσιμο κοινωνικά συστατικό που βοηθά τους εκπαιδευτικούς να βρουν πραγματικά τρόπους να κάνουν πράξη τις δημοκρατικές τους διαθέσεις και προθέσεις;

Αναλογιζόμενος πώς θα μπορούσε κανείς να πάρει στα σοβαρά αυτά τα ερωτήματα, ο John Smyth μας θυμίζει ότι "μια κοινωνικά κρίσιμη άποψη της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών" οφείλει να εδράζεται σε ένα σύνολο συγκεκριμένων ζητημάτων που μπορούν να τεθούν για τη διδασκαλία, τα προγράμματα σπουδών και το ευρύτερο σύνολο σχέσεων ανάμεσα στη συγκεκριμένη τάξη και στην κοινωνία μέσα στην οποία λειτουργεί. Βασιζόμενοι στο έργο του Smyth, μπορούμε να προτείνουμε την ακόλουθη λίστα ερωτημάτων, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς και άλλους για να διερωτηθούν για τις επιπτώσεις της διδασκαλίας τους και τις κοινωνικές συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζονται. Η λίστα αυτή εκφράζει την ιδέα του εκπαιδευτικού ως κοινωνικού ακτιβιστή, που ενδιαφέρεται βαθιά για ό,τι συμβαίνει στην τάξη και για τις σχέσεις ανάμεσα στην τάξη και στις κοινωνικές ανισότητες. Ανάμεσα στα ερωτήματα που θα χρειαζόταν να θέσουμε είναι τα παρακάτω: Ποιος μιλά σε αυτή την τάξη; Σε ποιον αφιερώνει το χρόνο του ο δάσκαλος; Πώς εξακριβώνονται οι ικανότητες των παιδιών, πώς καλλιεργούνται και πώς εξηγούνται; Πώς αντιμετωπίζονται οι άνισες αφετηρίες των μαθητών; Πώς εξηγούνται και αντιμετωπίζονται τα περιστατικά διαλυτικής συμπεριφοράς; Τίνος οι ιδέες είναι οι πιο σημαντικές και μετρούν περισσότερο; Οι απαντήσεις ή οι ερωτήσεις είναι σημαντικότερες σε αυτή την τάξη; Πώς καθορίζονται οι κανόνες; Πώς αναγνωρίζονται και αντιμετωπίζονται οι ανισότητες; Από πού γίνεται η προμήθεια του διδακτικού υλικού; Με τι μέσα κατανέμονται οι πόροι; Αυτοί οι πόροι πραγματικά επαρκούν για να κάνει ο εκπαιδευτικός αυτό που του ζητείται; Ποιος καθορίζει τα στάνταρ και πώς αυτά επιτυγχάνονται; Πώς ορίζεται η αποτυχία; ποιος ή τι αποτυγχάνει; Πώς ο εκπαιδευτικός παρακολουθεί και ελέγχει την ατζέντα του; Πώς εργάζεται ο εκπαιδευτικός για να αλλάξει τις άνισες δομές της τάξης; Τι είναι αυτό που μετριέται και αξιολογείται σε αυτή την τάξη; Γιατί;

Μπορούν οι εκπαιδευτικοί να διαλέξουν να εργαστούν συνεργατικά, σε τι, κάτω από ποιες συνθήκες, αρκούν ο χρόνος και οι πόροι;

Φυσικά, μπορούμε να προσθέσουμε πολλά ερωτήματα σε αυτή τη λίστα, που μας καλεί να στρέψουμε την προσοχή μας σε ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης μέσα στην τάξη, στις εργασιακές συνθήκες και στα κονδύλια που έχουν στη διάθεσή τους οι εκπαιδευτικοί καθώς και στο κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν τα σχολεία. Ενώ πράγματι εστιάζεται στην αξιολόγηση όσων συμβαίνουν μέσα στις τάξεις -αυτό δεν μπορεί να αγνοηθεί από κάποιον που ενδιαφέρεται για την εκπαίδευση στις ΗΠΑ- και σε μερικά πράγματα που όντως βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των εκπαιδευτικών, μας ζητά να θέσουμε επίσης στο κέντρο ακριβώς των αξιολογήσεών μας τους διαφοροποιημένους πόρους και σχέσεις εξουσίας μέσα στο σχολείο και ανάμεσα στο σχολείο και στις συνθήκες στην ευρύτερη κοινωνία. Όταν δεν κάνει αυτά τα δυο και όταν δεν ενεργοποιεί τρόπους με τους οποίους οι εκπαιδευτικοί μπορούν στην πράξη να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο, για να βελτιώσουν την πρακτική τους, τότε η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών παίζει γενικά ένα ρόλο: δεν μας επιτρέπει να εξετάσουμε τις ρίζες των προβλημάτων μας καθώς και αυτό που είναι πραγματικά αναγκαίο για να τα διαχειριστούμε.

Όποιος ενδιαφέρεται για το ζήτημα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών οφείλει να αναγνωρίσει αυτό το σημείο. Όπως δείχνει τόσο δυνατά ο Jonathan Kozol στο πολύ δυνατό πορτρέτο των επιπτώσεων των διαφοροποιημένων πόρων και ευκαιριών ζωής στο βιβλίο του Savage Inequalities [Πρωτόγονες ανισότητες], θα ήταν γελοίο να δεχθούμε ότι σχολεία σε πλούσιες περιοχές, στα οποία ξοδεύονται 14.000 $ ετησίως ανά μαθητή, και σχολεία σε πολύ φτωχές περιοχές, στα οποία ξοδεύονται 4.000 $ ανά μαθητή, είναι τα ίδια. Καμιά ρητορική φιοριτούρα περί "υψηλότερων στάνταρ" και "αυστηρότερων" διαδικασιών αξιολόγησης των μαθητών και των εκπαιδευτικών δεν μπορεί να αντισταθμίσει τα ετοιμόρροπα κτίρια, τις τάξεις που λειτουργούν σε διαδρόμους ή ακόμη και σε τουαλέτες, με ανεπαρκή θρανία, βιβλία, ακόμη και χαρτιά και μολύβια, και σε συνθήκες όπου αυξάνεται ο αριθμός των μαθητών και μειώνεται αυτός του διδακτικού προσωπικού. Καμιά ρητορική απαίτηση περί "μεγαλύτερης οικονομικής ανταγωνιστικότητας" του εκπαιδευτικού μας συστήματος και των παιδιών μας δεν μπορεί να αντισταθμίσει το γεγονός ότι τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν από μόνοι τους να υπερνικήσουν την απέραντη φτώχεια, την ανεργία, τις φοβερές στεγαστικές συνθήκες και την έλλειψη ιατρικής φροντίδας που βιώνει ένα διαρκώς αυξανόμενο τμήμα του αμερικανικού πληθυσμού.

Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να εξετάσουν κριτικά τις προσωπικές τους πρακτικές. Δεχόμενος όμως κανείς ότι τα υψηλότερα εθνικά στάνταρ, οι αυστηρότερες εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο και οι στενότεροι έλεγχοι μέσω της λεπτομερέστερης και συχνότερης αξιολόγησης των εκπαιδευτικών θα πετύχουν κάτι περισσότερο από το να ρίξουν το φταίξιμο πάνω σε ένα διδακτικό προσωπικό που ήδη κλονίζεται από περικοπές του προϋπολογισμού, κοινωνικές εκρήξεις, τις επιπτώσεις της παιδικής φτώχειας κ.ο.κ. σημαίνει απλώς ότι ζει σε ένα κόσμο που έχει πάρει διαζύγιο από την πραγματικότητα. (...)