Ιδιωτικά πανεπιστήμια ή ιδιωτικοποίηση των δημοσίων;
Mη κρατικά-μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα
  

Άρθρο του Χρήστου Κάτσικα

Τα τελευταία χρόνια τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα Πανεπιστήμια δέχονται μια σκληρή κριτική τόσο από επιχειρηματικούς κύκλους όσο και από τις ίδιες τις Κυβερνήσεις.
Από τη μια προβάλλεται με άκαμπτη ομοφωνία ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας εμφανίζει εντυπωσιακές «ανελαστικότητες» στην κατάλληλη εξειδίκευση των φοιτητών και σπουδαστών και ότι «δεν μπορεί να ανταποκριθεί έγκαιρα στις νέες ανάγκες της αγοράς εργασίας, καθώς έχει δομηθεί πάνω σε ένα παρωχημένο σύστημα παραγωγής με κουλτούρα τακτοποίησης και όχι απασχόλησης». Τα Πανεπιστήμια κατηγορούνται για αρχαϊσμό, ότι είναι αποκομμένα από τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας και ως εκ τούτου είναι φυσικό να παράγουν ανέργους. Παράλληλα ανακαλύπτεται ότι «δεν υπάρχει δημόσια εκπαίδευση στην πραγματικότητα αφού η μέση οικογένεια ξοδεύει μεγάλα ποσά για την εκπαίδευση».

Από την άλλη τα βέλη της κριτικής εστιάζουν στην κρίση χρηματοδότησης καθώς η σημαντική αύξηση του λειτουργικού κόστους και η έλλειψη κονδυλίων υποχρέωσε ορισμένα ιδρύματα, όπως π.χ το Πανεπιστήμιο των Αθηνών ή το Οικονομικό Πανεπιστήμιο να παραδεχθούν ότι δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν ούτε τους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ (φως και τηλέφωνο) ενώ κάμποσες εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειότερα στο Παρίσι, το Πανεπιστήμιο του Ορσέ, επινόησε λύσεις όπως η επιμήκυνση των χειμερινών διακοπών, προκειμένου να κάνει οικονομία στη θέρμανση!

Μια εικόνα μιζέριας αναδύεται από παντού: Αυξημένες ιδιωτικές εκπαιδευτικές δαπάνες για τους χιλιάδες «εσωτερικούς» και «εξωτερικούς» φοιτητές που ροκανίζουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, γενικευμένο αίσθημα αβεβαιότητας και ανασφάλειας σχετικά με το επαγγελματικό μέλλον των πτυχίων, πανεπιστήμια στα όρια της κατάρρευσης, με τεράστια προβλήματα, ελλείψεις υποδομών και διδακτικού προσωπικού …Επιδέξια και αθόρυβα με τη βοήθεια του τακτοποιημένου λόγου μιας νέας (;) μεταρρυθμιστικής σταυροφορίας όπου σκόπιμα έχει υποκατασταθεί η αναζήτηση των αιτιών από την διαπίστωση των αποτελεσμάτων, όλος ο προβληματισμός μοιάζει με την θεωρία του πεπρωμένου στη θρησκευτική σκέψη όπου οι άνθρωποι αναφωνούν «είναι θέλημα θεού» για να εξηγήσουν ή να δικαιολογήσουν μια ορισμένη εξέλιξη των πραγμάτων: Τα «μη κρατικά Πανεπιστήμια» είναι η λύση! Οφείλουμε από την αρχή να ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες. Τι σημαίνει Πανεπιστήμια «μη κρατικά μη κερδοσκοπικά»; Είναι φανερό ότι στη «σκιά» των «μη κρατικών Πανεπιστημίων» στρώνονται ήδη λωρίδες ταχείας κυκλοφορίας για την εισβολή του ιδιωτικού. Μη κρατικά μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια σημαίνει Πανεπιστήμια με δίδακτρα !

Eπιχείρηση μετάλλαξης του Ελληνικού Πανεπιστημιου

Ποιο είναι τελικά το «μη κρατικό και μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο» που το ζητάνε οι καιροί και εμείς του έχουμε κλείσει την πόρτα;

Να το πούμε καθαρά:

1. Τα «μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια» είναι φτηνά σε υποδομές ιδιωτικά πανεπιστήμια με ακριβά δίδακτρα. Σπουδές ταχύρρυθμες, φθηνές και τυποποιημένες, σπουδές - φασόν, κάτω από φανταχτερούς τίτλους, που σημασία πια δε θα έχει το περιεχόμενό τους αλλά ο τρόπος που θα διαφημίζονται και θα πλασάρονται: Αυτό θα φέρουν μαζί τους τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.

2. Τα μόνα ιδιωτικά Πανεπιστήμια που μπορούν να ιδρυθούν στην Ελλάδα είναι τα γνωστά χαμηλότατης στάθμης παραρτήματα Ξένων Πανεπιστημίων.

Πρόκειται για τα λεγόμενα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών (Κ.Ε.Σ), «Κολέγια», κλπ τα οποία «αλιεύουν» κάθε χρόνο «πελάτες» ανάμεσα στο «μόνιμο απόθεμα» των υποψηφίων των Πανελλαδικών Εξετάσεων που δεν καταφέρνουν να πετύχουν την είσοδό τους στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση ή που εισάγονται σε σχολές εκτός επιλογής τους. H προοπτική ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, ύστερα από την αναθεώρηση του Συντάγματος σε συνδυασμό με την υποχρέωση της Eλλάδας να εναρμονιστεί με την κοινοτική νομοθεσία και να αναγνωρίσει τα πτυχία των κολεγίων έως το 2007, φαντάζουν ως χρυσή επενδυτική ευκαιρία για τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Oι ίδιοι ισχυρίζονται ότι από την επόμενη χρονιά (2006 - 2007) θα υπάρξει αύξηση της τάξεως του 60% στις εγγραφές των νέων φοιτητών. Είναι φανερό ότι η νομιμοποίηση των Κέντρων αυτών θ΄ αλλάξει δραματικά το χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέποντας στα ξένα Πανεπιστήμια να ανοίγουν θυγατρικές επιχειρήσεις σαν αλυσίδες καταστημάτων Fast - food οπουδήποτε προσφέρονται ικανοποιητικές συνθήκες κέρδους.

3. Η νομιμοποίηση των παραπάνω παραρτημάτων ή η ίδρυση νέων είναι το εργαλείο για την «ορθολογικοποίηση του αριθμού των εισακτέων» (μείωση των προσφερόμενων θέσεων) στα δημόσια ΑΕΙ και τη μετακύλιση του κόστους σπουδών στις οικογένειες των υποψηφίων φοιτητών. Τελικός στόχος ο σταδιακός μετασχηματισμός των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων σε επιχειρήσεις παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, η μετάλλαξη της γνώσης από κοινωνικό αγαθό σε εμπορικό προϊόν και η μετατροπή της μόρφωσης από συλλογικό δικαίωμα σε ατομική επιλογή. Ας μην αμφιβάλλει κανείς. Με το σκιάχτρο της ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων ωθούνται τα δημόσια να λειτουργήσουν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, να μειώσουν τα χρόνια σπουδών και να στραφούν στην αγορά σε αναζήτηση νέων πηγών εσόδων (δίδακτρα, σύνδεση με επιχειρήσεις, μετατροπή σε επιχειρήσεις πώλησης υπηρεσιών). Πρόκειται, βεβαίως, για μια συνειδητή προσπάθεια νομιμοποίησης της μεταλλαγής του πανεπιστημίου προς μία ορισμένη κατεύθυνση, την οποία υπαγορεύει όχι η νέα εποχή αλλά μια συγκεκριμένη ιδεολογική οπτική των πραγμάτων.

Η επιχειρηματολογία

Τα βασικότερα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν τα δυο μεγάλα κόμματα είναι τα παρακάτω:

1. Με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα ανακοπεί η μεγάλη φοιτητική μετανάστευση, θα σπουδάζει κανείς δίπλα στο σπίτι του και δεν θα ξοδεύονται σε άλλες χώρες χρήματα για σπουδές.

2. Θα δημιουργηθεί ανταγωνισμός ανάμεσα στα κρατικά και τα μη κρατικά Πανεπιστήμια με συνέπεια την βελτίωση της ποιότητας σπουδών.

Είναι φανερό. Ακόμη και αν δεχόμασταν ότι η ίδρυση ή η νομιμοποίηση ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα θα περιόριζε ένα μέρος της φοιτητικής μετανάστευσης (περίπου 35 χιλιάδες Έλληνες κάνουν προπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού) θα έπρεπε να αναρωτηθούμε αν αυτό θα πρόσφερε οικονομική ανακούφιση στις οικογένειες που στέλνουν τα παιδιά τους σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Είναι φανερό ότι το βασικό πρόβλημα, δηλαδή η οικονομική αιμορραγία του οικογενειακού προϋπολογισμού, θα συνεχίζονταν είτε το παιδί σπουδάζει σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού είτε σε ιδιωτικό Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα. Οσο για το καθαρά «μεταναστευτικό» μέρος, τη δυνατότητα, δηλαδή, τα παιδιά να σπουδάζουν στον τόπο που ζουν, πρόκειται πάλι για μύθο. Κανένας επιχειρηματίας δε θα ρισκάρει να φτιάξει ιδιωτικό πανεπιστήμιο σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, αλλά θα προτιμηθούν τα μεγάλα αστικά κέντρα και κυρίως η Αθήνα. Ηδη, τα κολέγια που διαφημίζονται ως «πανεπιστήμια» είναι συγκεντρωμένα στην πρωτεύουσα. Άρα, η εσωτερική «φοιτητική μετανάστευση» θα παραμείνει και θα ενταθεί κι όπως έχουν δείξει πολλές έρευνες, το κόστος σπουδών για μια οικογένεια που σπουδάζει ένα παιδί σε άλλη πόλη εντός Ελλάδας με αυτό που έχει αν το σπουδάζει στο εξωτερικό είναι λίγο - πολύ το ίδιο!
Παράλληλα είναι ξεκάθαρο ότι η δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, όχι μόνο δε θα λύσει τα προβλήματα της ποιότητας, αλλά θα εντείνει την πορεία ιδιωτικοποίησης πλευρών της λειτουργίας και των ίδιων των δημόσιων πανεπιστημίων.

Πηγή : http://www.alfavita.gr