Μικροί Ήρωες στον αγώνα για την Ελευθερία

ΜΑΡΙΟΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Θεατρική διασκευή από το «Μικρό Ήρωα» του Στέλιου Ανεμοδουρά και το διήγημα του Δ. Ψαθά «Οι πιτσιρίκοι»

ΠΡΑΞΗ 1

 

(τρεις κοπέλες μπαίνουν στη σκηνή και απαγγέλουν) 

Είναι νύχτα. Μια ξάστερη, γλυκιά  ανοιξιάτικη νύχτα. Χιλιάδες ασημένια άστρα τρεμοπαίζουν γλυκά πάνω από την κοιμισμένη Αθήνα σαν να προκαλούν τους κατοίκους της να βγουν έξω και να χαρούν τις ομορφιές της νύχτας.

(βγαίνουν δυο πολίτες και αρχίζουν να γράφουν ένα σύνθημα στον τοίχο : ΖΗΤΩ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ο ένας γράφει το σύνθημα κι ο άλλος κρατάει τσίλιες)

Μα οι κάτοικοι της Αθήνας δε βγαίνουν από τα σπίτια τους. Ξέρουν ότι μέσα στη γλυκιά νύχτα παραμονεύει ο θάνατος !

Δεν είναι ελεύθεροι ! Είναι σκλάβοι που στενάζουν κάτω από τη μπότα του σκληρού Γερμανού και το μαστίγιο του νικημένου Ιταλού !

Είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους και περιμένουν. Περιμένουν με αγωνία μήπως ακούσουν το χτύπημα του θανάτου, το χτύπημα των Γερμανών στην πόρτα τους !

Και περιμένουν με λαχτάρα τη μεγάλη στιγμή, όταν πίσω από τα μαύρα σύννεφα της σκλαβιάς θα ξεπηδήσει ο ήλιος της ελευθερίας…

Ξαφνικά μέσα στην ήσυχη νύχτα, ποδοβολητά αντηχούν. Μπότες, βροντούν υπόκωφα τρέχοντας πάνω στην άσφαλτο. Δυνατές φωνές ακούγονται.

(οι κοπέλες φεύγουν τρομαγμένες, μπαίνουν Γερμανοί στρατιώτες και ένας αξιωματικός και κυνηγούν τους πολίτες)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 : Στάσου ! Θα πυροβολήσουμε !…Πυρ !

(ο ένας πολίτης τραυματίζεται και πέφτει αναίσθητος, ο άλλος φεύγει και τον πυροβολούν)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Είναι νεκρός. Έπρεπε να τον πιάσουμε ζωντανό. Ποιος ξέρει τι θα μαθαίναμε όταν θα τον βασανίζαμε. Πόσες πληροφορίες θα έπεφταν στα χέρια μας για τις ενέργειες αυτών των πεισματάρηδων αντιστασιακών που δεν θέλουν να παραδοθούν.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 2 : (ψάχνει τις τσέπες του πεσμένου πολίτη) Κοιτάξτε εδώ. Ένα γράμμα.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Αχά ! Μεγάλη επιτυχία. Όλα όσα θα μπορούσε να μας πει αυτός ο άνθρωπος είναι γραμμένα σ’ αυτό το χαρτί. Είναι ένα κατάλογος όλων των παρανόμων με τους οποίους συνεργαζόταν. Είναι κρυπτογραφημένος βέβαια αλλά εδώ υπάρχει και ο κρυπτογραφικός κώδικας.  Πάμε λοιπόν να αποκρυπτογραφήσουμε τον κατάλογο αυτό. Σε λίγο ολόκληρη αυτή η οργάνωση θα πέσει στα χέρια μας. Χάιλ Χίτλερ !

ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ : Χάιλ Χίτλερ !

(οι Γερμανοί απομακρύνονται)

(ένα μικρό παιδί μπαίνει στη σκηνή και πλησιάζει τον αναίσθητο άνθρωπο )

ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΑΣ : Ο καημένος ! Είναι τόσο νέος, τόσο…

(ο άνθρωπος συνέρχεται και βογγάει)

ΙΚΑΡΟΣ : Ποιός είσαι ;

Μ.Η. : Ένα παιδί. Οι Γερμανοί έφυγαν μα θα ξαναγυρίσουν ! Θα σε κουβαλήσω…

ΙΚΑΡΟΣ : Μη με πειράξεις γιατί θα πεθάνω αμέσως. Μόνο βάλε το χέρι σου στην τσέπη μου εδώ να…στο σακάκι μου. Θα βρεις ένα χαρτί κι ένα σημειωματάριο.

Μ.Η. : Δεν είναι πια εκεί. Τα πήρε ο Γερμανός. Τον είδα. Είναι ένας κατάλογος με ονόματα κι ένας κώδικας έτσι δεν είναι ;

ΙΚΑΡΟΣ : Θεέ μου ! Τι να κάνω ; Αν δεν ειδοποιηθούν οι άλλοι θα πιαστούν όλοι από τους Γερμανούς και θα εκτελεστούν !

Μ.Η. : Δεν μπορώ να βοηθήσω εγώ σε τίποτα ;

ΙΚΑΡΟΣ : Εσύ ! Ένα παιδί ! …Μα για στάσου ! Βέβαια ! Μπορείς να πας σ’ ένα σπίτι όχι πολύ μακριά από δω και να ειδοποιήσεις κάποιον ;

Μ.Η. : Μπορώ !

ΙΚΑΡΟΣ : Μπράβο παιδί μου. Άκουσε : Θα πας στο σπίτι αριθμός 313 της οδού Γεράκη και θα ζητήσεις κάποιον κύριο Θωμά Χαρίτο. Θα του πεις : «Με στέλνει ο Ίκαρος. Τον σκότωσαν απόψε. Τα παιδιά πρέπει να ειδοποιηθούν γιατί ο κατάλογος είναι στα χέρια των Γερμανών. Θα του πεις ακόμα ότι …(ο Ίκαρος δεν μπορεί να συνεχίσει)

Μ.Η. : Ησύχασε. Θα σε πάρω από δω.

(Ο Μ.Η. κουβαλάει με δυσκολία τον τραυματία)

Μ.Η. : Έλα κάνε μια προσπάθεια…

ΠΡΑΞΗ 2

(Έξω από το σπίτι που συνεδριάζουν οι Γερμανοί ο Μ.Η. κρυφακούει)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Αυτός ο κρυπτογραφικός κώδικας είναι πολύ δύσκολος. Τόση ώρα παιδευόμαστε και δεν έχουμε αποκρυπτογραφήσει παρά μόνο το όνομα του Θωμά Χαρίτου.

(χτυπά το τηλέφωνο)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Για για. Γιαβόλ. Συγχαρητήρια ! Περίφημα. Πολύ καλά. Σε λίγο θα έχετε και άλλα ονόματα.

(κλείνει το τηλέφωνο)

Ο Θωμάς Χαρίτος συνελήφθη ύστερα από μια σύντομη πάλη. Τα τμήματά μας περιμένουν νέα ονόματα για συλλήψεις. Α, ξέχασα να σας πω.  Στη συμπλοκή με το Χαρίτο πήρε μέρος και ένα παιδί.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 2 : Ένα παιδί ;

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Ναι. Ένα παιδί, όχι μεγαλύτερο από δεκατριών χρονών, επετέθη εναντίον ενός Γερμανού στρατιώτη, τον τραυμάτισε σοβαρά και χάθηκε σαν φάντασμα.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 : Αν το είχα στα χέρια μου…Είναι μάλλον μέλος αυτής της συμμορίας των κατασκόπων. Ας συνεχίσουμε όμως με αυτόν τον κώδικα. Μπορεί το όνομα του παιδιού να είναι μέσα στον κατάλογο.

(Ο Μ.Η. πετάει μια γλάστρα στον κήπο)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Κάποιος μπήκε στον κήπο. Ελάτε μαζί μου !

(βγαίνουν από τη σκηνή βιαστικοί)

(ο Μ.Η. μπαίνει και παίρνει τα χαρτιά με τον κώδικα και τα ονόματα)

(Οι Γερμανοί επιστρέφουν)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 2 : Δεν είναι κανένας. ίσως ήταν καμιά γάτα που έκανε καμιά ζημιά. Ας επιστρέψουμε στη δουλειά μας.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Μας έκλεψαν τα χαρτιά ! Μας πήραν τον κατάλογο και τον κρυπτογραφικό κώδικα ! Στα όπλα ! 

(βγαίνουν αναστατωμένοι από τη σκηνή )

ΠΡΑΞΗ 3

(μπαίνει τρέχοντας στη σκηνή ο Σπίθας κρατώντας μια φρατζόλα ψωμί. Τον κυνηγά ένα Γερμανός στρατιώτης και αυτός τρέχοντας δαγκώνει μεγάλα κομμάτια από τη φρατζόλα)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 2 : Κλέφτη…φέρε πίσω το ψωμί αμέσως, είναι δικό μου…

(ο Σπίθας σκοντάφτει και πέφτει, ο Γερμανός πλησιάζει και αρχίζει να τον μαστιγώνει. Ο Σπίθας σπαράζει από τα χτυπήματα αλλά παρ’ όλα αυτά συνεχίζει  να τρώει λαίμαργα την κουλούρα)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 2 : Να ! Να ! Κλέφτη, γουρούνι ! Όλοι οι Έλληνες είστε κλέφτες ! Φέρε αμέσως το ψωμί !

(ο Μ.Η. πλησιάζει το Γερμανό)

Μ.Η. : Γιατί χτυπάτε αυτό το παιδί ; Δεν είναι σωστό είναι πολύ πεινασμένο !

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 2 : Τι είπες ; Τώρα θα δεις και συ τι θα πάθεις !

(ο Μ.Η. αρπάζει τη ζώνη του Γερμανού και την πετάει μακριά. Τον σπρώχνει δυνατά κι αυτός σκοντάφτει πάνω στον πεσμένο Σπίθα και πέφτει αναίσθητος

ο Μ.Η. παίρνει από το χέρι τον Σπίθα)

Μ.Η. : Ακολούθησέ με ! Θα μας σκοτώσουν οι Γερμανοί !

(τρέχουν και οι δυο μακριά και κάνουν το γύρο της σκηνής. Ο Γερμανός απομακρύνεται ζαλισμένος)

(λαχανιασμένα τα δυο παιδιά σταματάνε το τρέξιμο)

(ο Σπίθας δίνει διστακτικά ένα μικρό κομματάκι ψωμί στο Μ.Η.)

ΣΠΙΘΑΣ : Αχ, ααχ, τι νόστιμο ψωμί. Μα τι τον έπιασε αυτό το Γερμανό και με βάραγε έτσι με τη ζώνη ; Αν δεν ήμουν απασχολημένος με το ψωμί, θα του έδινα ένα καλό μάθημα !

(ο Μ.Η. βάζει τα γέλια)

Μ.Η. : Είσαι σπίθα ! Έτσι θα σε λέω από δω και πέρα : Σπίθα

ΣΠΙΘΑΣ : Με λένε Νίκο Καστανίκο. Του Γεωργίου και της Πηνελόπης.

Μ.Η. : Εγώ θα σε λέω Σπίθα. Θέλεις να γίνουμε φίλοι ;

ΣΠΙΘΑΣ :  Άκου λέει.

Μ.Η. : Που κάθεσαι ;

ΣΠΙΘΑΣ : Στο …παγκάκι.

Μ.Η. : Το βλέπω ότι κάθεσαι στο παγκάκι Σπίθα. Θέλω να πω που μένεις, που κοιμάσαι.

ΣΠΙΘΑΣ : Τις νύχτες κοιμάμαι κάτω από τα γεφύρια. Έτσι δεν πέφτει πάνω μου το κρύο της νύχτας. Κατάλαβες ;

Μ.Η. : Κατάλαβα. Δεν έχεις κανένα δικό σου στην Αθήνα ;

ΣΠΙΘΑΣ :  Τι δικό μου …γεφύρι ;

Μ.Η. : Εννοώ συγγενείς Σπίθα. Πατέρα, μητέρα, θείους, αδέρφια…

ΣΠΙΘΑΣ : Ο πατέρας μου σκοτώθηκε στον πόλεμο με τους Ιταλούς, η μητέρα μου πέθανε στο χωριό κι εγώ ήρθα στην Αθήνα γιατί μου είπαν πως εδώ μοιράζουνε τζάμπα φαΐ.

Μ.Η. : Θέλεις να’ ρθεις να μείνεις μαζί μου ; Έχω ένα δωματιάκι. Θα ψάξουμε να βρούμε άχυρα και καμιά κουβέρτα για να μην κοιμάσαι χάμω. Τι λες ;

ΣΠΙΘΑΣ :  Άκου λέει. Γιατί να μη θέλω ; Πόσα θα μου δίνεις ;

Μ.Η. : Έ δε τρώγεσαι !

(ο Μ.Η. καρπαζώνει το Σπίθα και βγαίνουν από τη σκηνή)

ΠΡΑΞΗ 4

(στη σκηνή εμφανίζονται από τη μια πλευρά ο Κεραυνός και η Κατερίνα)

(από την άλλη πλευρά ξαφνικά μπαίνει μια γερμανική περίπολος, κρατάνε ένα δυνατό φακό)

(από την άκρη της σκηνής Μ.Η. και Σπίθας παρακολουθούν κρυμμένοι)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Αλτ ! Μείνε ακίνητος ! Σε αναγνωρίζω. Είσαι κατάσκοπος. Είσαι εχθρός της Γερμανίας και του Χίτλερ.

ΚΕΡΑΥΝΟΣ : Κάνετε λάθος κύριε. Δεν είμαι αυτός που νομίζετε. Εγώ είμαι ένας φιλήσυχος άνθρωπος και πηγαίνω με την κορούλα μου ένα περίπατο. Σας παρακαλώ κρύψτε αυτό το πιστόλι…

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ : Σιωπή ! Σε αναγνωρίζω.  Άφησες μουστάκι και φόρεσες γυαλιά μα σε αναγνωρίζω. Είσαι ο «Κεραυνός». Εσύ που τίναξες στον αέρα πέρσι μια γέφυρα, την ώρα που περνούσαν Γερμανοί στρατιώτες για να πάνε να χτυπήσουν τους αντάρτες στα βουνά. Ακολούθησέ με ήσυχα ! Στην παραμικρή ύποπτη κίνησή σου, θα πεθάνεις και συ και το κοριτσάκι ! Στρατιώτες. Φέρτε τον στο αρχηγείο. (αποχωρεί)

ΣΠΙΘΑΣ :  Θέλει να σκοτώσει το κοριτσάκι ο βρωμογερμανός ! Τώρα θα του δείξω εγώ  ! Ο Νίκος Καστανίκος του Γεωργίου και της Πηνελόπης θα σε σπάσει στο ξύλο !

Μ.Η. : Μη φωνάζεις ! Μείνε ακίνητος. Αν μας πάρει είδηση ο Γερμανός, θα μας σκοτώσει και θα σκοτώσει και το κοριτσάκι. Άκου, έχω ένα σχέδιο.

(Ο Σπίθας περπατώντας μάγκικα και κρατώντας ένα τσιγάρο πλησιάζει το Γερμανό στρατιώτη)

ΣΠΙΘΑΣ :  Καμαράτ, θέλω ανάψει τσιγαρέτ από φακό σου. Τσιγαρέτ θέλω ανάψει.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 : Τσιγαρέτ ανάψεις από φακό μου; Χαχαχά! Τι κουτός Έλληνος πιτσιρίκος! Ανάψει τσιγαρέτ από φακό μου! Χαχαχα!

ΣΠΙΘΑΣ :   Εγώ καταφέρει ανάψει τσιγαρέτ και μη χασκογελάς, βρε Γερμαναρά.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 :  Ανάψει;

ΣΠΙΘΑΣ :   Ανάψει, καμαράτ.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 :  Νιξ ανάψει.

ΣΠΙΘΑΣ :   Για, για … εγώ ανάψει. Βάζουμε στοίχημα;

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 :  Στοίκημα; Τι στοίκημα;

ΣΠΙΘΑΣ :   Το λοιπόν άκου να δεις μάγκα. Αν εγώ νιξ ανάψει τσιγαρέτ από φακό σου, εσύ εμένα «κλαπ!» καρπαζιά. Αν εγώ ανάψει από φακό σου, εγώ εσένα «κλαπ!» καρπαζιά.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 :  Ντεν καταλαβαίνει.

(ο Μ.Η. πλησιάζει από πίσω και αιφνιδιαστικά εξουδετερώνει το δεύτερο φρουρό και ελεθερώνει τον Κεραυνό και την Κατερίνα)

ΣΠΙΘΑΣ :   Ντεν καταλαβαίνει; Εμ είσαι και μπουμπούνας !

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 :  Έλα, άντε, ανάψει τσιγαρέτ από αναπτήρα μου.

(Πλησιάζει ο πιτσιρίκος και σβήνει δύο φορές τον αναπτήρα του Γερμανού)

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 :  Βλάκας Έλληνος πιτσιρίκος…Ηλίθιος…Φύγε από δω !

ΣΠΙΘΑΣ :   Αουφίντερζεν κύριε χιτλερία !

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ 1 :  Φραντς ; Τι συμβαίνει εδώ ; Που είναι οι κρατούμενοι ; Φραντς ; Αχ κατεργάρηδες πιτσιρίκοι !

(Φεύγει τρέχοντας από τη σκηνή)

ΚΕΡΑΥΝΟΣ : Η ευγνωμοσύνη μας είναι μεγάλη παιδί μου. Πες μας όμως πως κατάφερες να μας βγάλεις από τη φυλακή ;

Μ.Η. : Λέγομαι Γιώργος Θαλάσσης κι αυτός είναι ο φίλος μου ο Σπίθας.

(ο Σπίθας λιγουρεύεται το ψωμί που κρατάει ο Κεραυνός)

ΣΠΙΘΑΣ :   Μπορώ ;

ΚΕΡΑΥΝΟΣ : Και βέβαια παιδί μου !

( ο Σπίθας πέφτει με τα μούτρα στο ψωμί)

ΣΠΙΘΑΣ :  Μανούλα μου ψωμάκι !

Μ.Η. : Είδαμε τους Γερμανούς να σας συλλαμβάνουν και σκεφτήκαμε πως έπρεπε να κάνουμε κάτι για να σας βοηθήσουμε.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ : Είσαι το παιδί – φάντασμα για το οποίο μιλάνε όλοι οι Γερμανοί. Εσύ μπήκες στο σπίτι του Γερμανού ταγματάρχη και έκλεψες τον κώδικα !

Μ.Η. : Και που τα ξέρετε εσείς όλα αυτά ; Μήπως είναι παγίδα ;

ΚΕΡΑΥΝΟΣ : Μην ανησυχείς παιδί μου. Δεν έχουν μόνο οι Γερμανοί τον τρόπο να τα μαθαίνουν όλα.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ : Ξέρουμε και μεις που είμαστε οργανωμένοι σε ομάδες αντίστασης ότι ένα παιδί έκλεψε τον κατάλογο με τα ονόματα και τον κώδικα που θα μας έστελνε στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ξέρουμε ότι ένα παιδί βοήθησε το Θωμά Χαρίτο. Το παιδί αυτό, οι Γερμανοί το έχουν ονομάσει παιδί – φάντασμα. Εσύ είσαι, έτσι δεν είναι ;

Μ.Η. : Ναι, εγώ είμαι.

ΚΕΡΑΥΝΟΣ : Είσαι ένας ήρωας. Ένας αληθινός μικρός ήρωας με μεγάλη ψυχή. Θέλεις να πάρεις μέρος στην αντίσταση και να βοηθήσεις για την ελευθερία της χώρας μας ;

Μ.Η. : Θέλω ! Εγώ ο Γιώργος Θαλάσσης, ορκίζομαι να αφιερώσω τη ζωή μου στην υπηρεσία της ελευθερίας ! Ορκίζομαι να κάνω ότι μπορώ για να προστατεύσω τους συμπατριώτες μου από τους απάνθρωπους τύραννους ! Ορκίζομαι να πολεμήσω εναντίον των βάρβαρων επιδρομέων και των συνεργατών τους, ώσπου να κερδίσουμε την ελευθερία μας.

ακούγεται το τραγούδι του Κηλαηδόνη «Μικρέ μου ήρωα Γιώργο Θαλάσση» και το τραγουδά όλος ο θίασος στη σκηνή