Το φως της δημοσιότητας είδε αυτές τις μέρες η Έκθεση της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) για την αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Εν αναμονή της νομοθετικής ρύθμισης για τις αυξημένες αρμοδιότητες της Αρχής ως γενικού επόπτη της αξιολόγησης στην εκπαίδευση, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για την έναρξη της διαδικασίας της αξιολόγησης, που το εκπαιδευτικό κίνημα με τους αγώνες του έχει μπλοκάρει από το 2014. Επείγεται να υλοποιήσει τη ρητή δέσμευση από το 3ο Μνημόνιο του καλοκαιριού του 2015, σύμφωνα με το οποίο «οι αρχές θα διασφαλίσουν τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ, ενώ η επανεξέταση θα αξιολογήσει την αυτονομία των δημόσιων εκπαιδευτικών μονάδων, την αξιολόγηση και διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα».
Σύμφωνα λοιπόν με την έκθεση που έχει σταλεί ως πρόταση στο Υπουργείο Παιδείας μπορούμε να δούμε τις γενικές κατευθύνσεις και στοχεύσεις.
- 1. Πρώτος και βασικός στόχος είναι «να διασφαλιστούν οι διαθέσεις και οι στάσεις τωνεκπαιδευτικών για ενεργό εμπλοκή τους (στις διαδικασίες αξιολόγησης). Οι μορφές αυτοαξιολόγησης και εξωτερικής αξιολόγησης θα συνδυαστούν αφού έχει εμπεδωθεί κουλτούρα αξιολόγησης».
Σε απλά ελληνικά: έχει μεγάλη σημασία να αποδεχθούν οι εκπαιδευτικοί την υποτίθεται «ανώδυνη» αυτοαξιολόγηση, να δεχθούν το περιτύλιγμα με το οποίο θα πλασαριστεί, έτσι ώστε να δεχθούν στη συνέχεια και την εξωτερική αξιολόγηση.
- Ως μορφή αξιολόγησης της σχολικής μονάδας η έκθεση εισηγείται την «αυτοαξιολόγησή» της.Για τη στήριξη αυτής της απόφασης, χρησιμοποιούνται εύηχες λέξεις όπως το σχολείο «κοινότητα μάθησης», προς την κατεύθυνση «της επαγγελματικής μάθησης και ανάπτυξης των εκπαιδευτικών». Κι ενώ σε κάποιο σημείο αναφέρεται ότι «οι αξιολογικές εκθέσεις δεν πρέπει να δημοσιοποιούνται από την ΑΔΙΠΠΔΕ αλλά να αξιοποιούνται από τις σχολικές μονάδες και τις διευθύνσεις εκπαίδευσης για ενημέρωση και ανατροφοδότηση», στη συνέχεια αναφέρεται «η δημιουργία ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης και βάση δεδομένων αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου».
Αυτό σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια τεράστια βάση δεδομένων με τις εκθέσεις των σχολείων όταν θα έρθει η ώρα της κατάταξης και της κατηγοριοποίησής τους…
- 3. Περίοπτη θέση στην έκθεση της Αρχής κατέχει η αυτονομία της σχολικής μονάδας. Εδώ όλα τα έχει ο μπαξές, από «πυρηνικά» προγράμματα σπουδών που θα αντιστοιχούν στο 75% του διδακτικού χρόνου, περιγραφική αξιολόγηση μαθητών και Ατομικός Φάκελος Μαθητή (portfolio) που θα τον συνοδεύει σε όλη τη διάρκεια της σχολικής του πορείας, θεσμικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο η σχολική μονάδα θα διαχειρίζεται αυτόνομα τους πόρους που διαθέτει, οικονομικούς και σε ανθρώπινο δυναμικό. Για την άμβλυνση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων προτείνεται και η δικαιότερη κατανομή πόρων- με άλλα λόγια τα σχολεία να αποφασίζουν και για το μοίρασμα της φτώχειας. Ταυτόχρονα όμως, ορίζεται με σαφήνεια ότι πρέπει να ενισχυθούν ταυτόχρονα και οι συστηματικές διαδικασίες απόδοσης λόγου. Σε απλά ελληνικά η αυτονομία σας τελειώνει εκεί που πρέπει να λογοδοτήσετε για την υλοποίηση της εκπαιδευτικής μας πολιτικής μέσα στα πλαίσια που εμείς σας καθορίζουμε.
- Η έκθεση εισηγείται την εισαγωγή του θεσμού του «κριτικού φίλου», τον οποίον θα αναλάβουν οι Σχολικοί Σύμβουλοι. Οι διατυπώσεις έχουν μεγάλο ενδιαφέρον: «οι κοινότητες μάθησης είναι αναγκαίο να έχουν την εξωτερική στήριξη ενός «κριτικού φίλου», ο οποίος δεν θα καθορίζει επιλογές αλλά θα βοηθά τα μέλη της να προβούν σε συνειδητές και επεξεργασμένες επιλογές και δράσεις, απαλλαγμένα από αυτοαναφορικότητες και υποκειμενικές αλληλο-επιβεβαιώσεις (!)».
Με άλλα λόγια: ο σύμβουλος δεν θα καθορίζει αλλά θα «πείθει» τους συναδέλφους ότι σε περίπτωση που έχουν διαφορετική γνώμη είναι «αυτοαναφορικός» και με «συνειδητό» τρόπο θα πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες του…
- Για την παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια των υποψηφίων εκπαιδευτικών, η Αρχή προτείνει τη διαμόρφωση ενός νέου νομοθετικού πλαισίου που θα καθορίζει τις προϋποθέσεις πιστοποίησης και τα προσόντα που πρέπει να κατέχει ο υποψήφιοςεκπαιδευτικός.
Μετάφραση: το βασικό πτυχίο ως προϋπόθεση διορισμού μάλλον πάει περίπατο….
- 6. Σύμφωνα με την αρχή, «η μονιμοποίηση των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών έχει μετατραπεί σε μια γραφειοκρατική διαδικασία» ενώ – αν είναι δυνατόν – «γίνεται αυτομάτως μετά την παρέλευση συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος». Άρα: ενδοσχολική επιμόρφωση και επιμορφώσεις από φορείς, «με κριτήριο τις ανάγκες του διδακτικού και εκπαιδευτικού έργου στο οποίο θα αξιολογηθούν για τη μονιμοποίησή τους».
Βέβαια οι μόνιμοι διορισμοί είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο τα τελευταία χρόνια στην εκπαίδευση, όμως γίνεται σαφές ότι όποιος διορισμός από δω και πέρα δεν θα σημαίνει και μονιμότητα, αφού πρώτα ο νεοδιόριστος θα πρέπει να αξιολογηθεί.
- Πολύ σοβαρό είναι το θέμα της «ενδοσχολικής υπηρεσιακής ανέλιξης» των εκπαιδευτικών και ο θεσμός του «μέντορα», σε ρόλο πιο αναβαθμισμένο από εκείνο της Διαμαντοπούλου, που τον προέβλεπε μόνο για το νεοδιόριστο. Έτσι, η ΑΔΙΠΠΔΕ εισηγείται τη δυνατότητα να μπορούν μετά από διαδικασία πιστοποιημένης επιμόρφωσης να επιλέγονται εκπαιδευτικοί με πλούσια διδακτική εμπειρία και ακαδημαϊκά προσόντα ως μέντορες – μέσα από διαδικασίες και κριτήρια που θα καθοριστούν.
Με άλλα λόγια, θα έχουμε ένα «σώμα» εκπαιδευτικών μέσα στα σχολεία, που θα «ξεχωρίζει» από το υπόλοιπο και μάλιστα με διαδικασία πιστοποίησης.
- 8. Προτείνεται η καθιέρωση εθνικού φορέα επιμόρφωσης, με προγράμματα όμως επιμόρφωσης«fasttrack», διάρκειας από 15-100 ώρες, μετά το τέλος των οποίων θα χορηγείται πιστοποίηση – και για όσους επιμορφώνονται και για τους επιμορφωτές – η οποία θα μοριοδοτείται. Κουβέντα για την επαναφορά των διδασκαλείων και της ουσιαστικής επιμόρφωσης με απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντα.
- 9. Τέλος, η έκθεση αναφέρεται ανοιχτά στη χρήση των συμπερασμάτων από το διαγωνισμό PISA του ΟΟΣΑ, τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου για τη «συγκέντρωση και την καταγραφή απαραίτητων πληροφοριών σχετικά με την αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων της χώρας μας» στο πλαίσιο του προγράμματος INES του ΟΟΣΑ, καθώς και τη συνεργασία με αρχές αξιολόγησης από άλλες χώρες, ανάμεσά τους και το διαβόητο γραφείο αξιολόγησης OFSTED της Μεγάλης Βρετανίας, που εφαρμόζει μια από τις σκληρές μορφές αξιολόγησης παγκόσμια. Αυτό από μόνο του δείχνει ότι η αυτοαξιολόγηση είναι απλά ο δούρειος ίππος για την επιβολή και της ατομικής και της εξωτερικής αξιολόγησης, αφού όλοι αυτοί οι «οργανισμοί» τις προκρίνουν και τις εφαρμόζουν.
( Στην πρόσφατη συνάντησή του με τη ΔΟΕ, ο υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι θα ξεκινήσει με την αξιολόγηση των στελεχών, από τους Περιφερειακούς Διευθυντές μέχρι τους υποδιευθυντές των σχολείων και τις προϊσταμένες των νηπιαγωγείων. Το ότι ο Περιφερειακός Διευθυντής είναι το ίδιο με την προϊσταμένη του νηπιαγωγείου ή το διευθυντή και υποδιευθυντή του σχολείου μόνο η λογική της επιβολής της αξιολόγησης και της «κουλτούρας» της πάση θυσία μπορεί να το εξηγήσει….)
Όσο κι αν προσπαθήσουν να «χρυσώσουν το χάπι», όσο κι αν προσπαθήσουν να αλλάξουν το νόημα των λέξεων, οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν πολύ καλά τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις… Εξάλλου εύκολα φαίνεται ποια είναι τα σκονάκια τους…. Ο ΟΟΣΑ, η ΕΕ, όλο το νεοφιλελεύθερο/νεοσυντηρητικό μοντέλο της εκπαίδευσης που μέσα από μετρήσεις, λογοδοσίες, αξιολογήσεις προσπαθεί να τυποποιήσει την εκπαιδευτική πράξη, να κατατάξει, να ξεχωρίσει τους «άξιους» από τους «ανάξιους», να ενοχοποιήσει τον εκπαιδευτικό για τα προβλήματα της εκπαίδευσης. Σε αυτή τους την προσπάθεια, όπως και το 2014, θα μας βρουν ξανά απέναντι….
Η αξιολόγηση έχει τις ίδιες πολιτικές στοχεύσεις είτε με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, είτε με τις τωρινές, είτε με τις επόμενες.Όπως και το 2014, έτσι και τώρα δεν θα τους κάνουμε τη χάρη! Δεν θα επιτρέψουμε στην κυβέρνηση να «μας ζητήσει και τα ρέστα» γιατί δήθεν δεν «πιάσαμε τους στόχους», γιατί δεν «ανταποκριθήκαμε στους δείκτες».
Με τρόπο συλλογικό και αποφασιστικό, πρέπει να δώσουμε τη μάχη ενάντια σε μια διαδικασία που θέλει ουσιαστικά να μας κάνει συνένοχους στη διάλυση του δημόσιου σχολείου. Πρέπει για μια ακόμα φορά να υψώσουμε το μπόι μας απέναντι στην πολιτική που διαλύει τα σχολεία και τις ζωές μας. Και θα το κάνουμε! Μέσα από τα σωματεία μας και τις συλλογικές μας διαδικασίες, να ετοιμαστούμε από τη τώρα για τη μάχη που έχουμε μπροστά μας!
Αγωνιζόμαστε για:
12χρονο ενιαίο, δημόσιο δωρεάν υποχρεωτικό σχολείο με 2χρονη υποχρεωτική δημόσια και δωρεάν προσχολική αγωγή
Παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στο σχολείο
Όλοι και όλες στις συγκεντρώσεις την Τετάρτη 5 Απριλίου στη 1μμ
Στην Αθήνα στα Προπύλαια
Στη Θεσσαλονίκη στο Άγαλμα Βενιζέλου
Στο Ηράκλειο στην Περιφερειακή Διεύθυνση Κρήτης
(η ΔΟΕ και η ΟΛΜΕ έχουν προκηρύξει στάση εργασίας 11π.μ.-2μ.μ.)
…
