Παρεμβάσεις ΠΕ: ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΟΥ ΒΙΩΝΟΥΜΕ-ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΟΥ ΟΡΑΜΑΤΙΖΟΜΑΣΤΕ

Στη χώρα μας, παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες, η προσχολική αγωγή και εκπαίδευση δεν αποτελεί αυτονόητο δικαίωμα όλων των παιδιών ενώ το σημερινό τοπίο στο χώρο, διαμορφώθηκε από την αντιπαράθεση ανάμεσα στις αντιεκπαιδευτικές πολιτικές (αναφέρουμε χαρακτηριστικά τις προσπάθειες των προηγούμενων κυβερνήσεων του 1994 και του 2007 για τη λειτουργία των Νηπιαγωγείων στους Δήμους) και στις αντιστάσεις και τους αγώνες της εκπαιδευτικής κοινότητας.  Αξιοσημείωτοι σταθμοί σε αυτή την αντιπαράθεση είναι οι αλλαγές στο πρόγραμμα (Ολοήμερο Νηπιαγωγείο, πρωινή ζώνη, τμήματα ένταξης, αύξηση ωραρίου και μη νομοθέτηση του διδακτικού ωραρίου των Νηπιαγωγών) οι οποίες συνδυάστηκαν με μακρόχρονες πολιτικές περικοπών, λιτότητας και μηδενικών διορισμών και η σημαντική, ιστορική κατάκτηση της μεγάλης απεργίας του 2006 για τον ένα χρόνο υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής.

Παρόλα αυτά, το Νηπιαγωγείο που «βιώνουμε» απέχει ακόμα πάρα πολύ από τοΝηπιαγωγείο των σύγχρονων αναγκών και το «Νηπιαγωγείο που οραματιζόμαστε».

Τα δεδομένα από μελέτες σε παγκόσμιο επίπεδο υποστηρίζουν ότι η συνολική ανάπτυξη αλλά και η καλλιέργεια θετικής στάσης απέναντι στην εκπαίδευση ευνοείται από τη φοίτηση στο νηπιαγωγείο, για όλα τα νήπια. Ειδικά για παιδιά που προέρχονται από περιβάλλον που δυσκολεύεται να τους προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη ή αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανάπτυξή τους, η παρακολούθηση ποιοτικών προγραμμάτων προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για μάθηση και καλλιέργεια δεξιοτήτων αλλά και να συμβάλει στην ετοιμότητα για το Δημοτικό σχολείο. Σε αυτή την κατεύθυνση, το Νηπιαγωγείο, εκτός από τις κοινωνικές ανάγκες που εξυπηρετεί, παρέχει περισσότερες ευκαιρίες για μάθηση και εξατομικευμένες παρεμβάσεις και ενισχύει τον αντισταθμιστικό ρόλο της προσχολικής εκπαίδευσης.Με τα παραπάνω ως δεδομένα, γίνεται αισθητή η ανάγκη να δοθεί υψηλή προτεραιότητα στη διετή προσχολική φοίτηση, φροντίζοντας παράλληλα τους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσει η πολιτεία να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις φοίτησης όλων των νηπίων.

Οι αγώνες της εκπαιδευτικής κοινότητας, με αποκορύφωμα τη μεγάλη απεργία των εκπαιδευτικών το 2006, είχαν ως αποτέλεσμα τη θέσπιση του ενός έτους υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά (Ν. 3518/2006). Ωστόσο, πάγιο αίτημα των νηπιαγωγών και όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η θέσπιση της ΔΙΧΡΟΝΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ στο πλαίσιο του ενιαίου δεκατετράχρονου εκπαιδευτικού σχεδιασμού (δίχρονη υποχρεωτική δημόσια δωρεάν προσχολική αγωγή και ενιαίο δημόσιο δωρεάν δωδεκάχρονο σχολείο).

Στην παρούσα φάση, πάντως, το Νηπιαγωγείο που βιώνουμε είναι:

Ένα Νηπιαγωγείο στο οποίο δεν έχει πρόσβαση ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στον οποίο απευθύνεται. Τα προνήπια είναι σχεδόν αποκλεισμένα από τη δημόσια εκπαίδευση. Η προσβασιμότητα των παιδιών αυτής της ηλικίας σε δομές προσχολικής εκπαίδευσης είναι 67% , ποσοστό το οποίο είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με την Ευρώπη όπου το ποσοστό  είναι 95%.Η φοίτηση των παιδιών ηλικίας τεσσάρων χρόνων στο νηπιαγωγείο είναι θέμα τύχης ή αποτέλεσμα κληρώσεων. Υπάρχουν, για παράδειγμα:

• προνήπια που είχαν την τύχη να φοιτήσουν σε νηπιαγωγείο,
• προνήπια που λόγω έλλειψης θέσεων σε νηπιαγωγείο πηγαίνουν αναγκαστικά σε βρεφονηπιακούς σταθμούς- οι οποίοι κάνουν σημαντικό έργο, αλλά έχουν διακριτό ρόλο από το Νηπιαγωγείο,
• προνήπια που απορροφούνται από ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς με οικονομική επιβάρυνση των γονέων  (χωρίς πάντα νόμιμες άδειες ή εκπαιδευτικό πρόγραμμα αντίστοιχο του Νηπιαγωγείου)
• και αρκετές χιλιάδες παιδιών τα οποία δεν φοιτούν σε καμία δομή
• Ακόμα και νήπια, και παρόλο που η εκπαίδευση τουλάχιστον για αυτά είναι υποχρεωτική, βρίσκονται συχνά τα τελευταία χρόνια εκτός του δημόσιου Νηπιαγωγείου εξαιτίας:
  • της καθυστέρησης της στελέχωσης ή της μη στελέχωσης των νηπιαγωγείων (λόγω απουσίας μόνιμων διορισμών ή/και έγκαιρης πρόσληψης αναπληρωτών)
  • λειτουργικών προβλημάτων
  • μεγάλου αριθμού μαθητών που απαιτεί την καθημερινή μετακίνηση αρκετών παιδιών σε μεγάλες αποστάσεις
  • της αδυναμίας του νηπιαγωγείου να καλύψει τις ιδιαίτερες ανάγκες τους (ολοήμερο πρόγραμμα, ειδική αγωγή κλπ).

Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται:

Α.Η διάταξη του άρθρου 35 παρ.1 του κατατεθέντος νομοσχεδίου «Ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις» για τα Νηπιαγωγεία, σύμφωνα με την οποία αλλάζει η οργανικότητα των νηπιαγωγείων και διπλασιάζεται αυθαίρετα ο ελάχιστος αριθμός παιδιών για τη λειτουργία του Νηπιαγωγείου(14 παιδιά κατ’ ελάχιστο για τη λειτουργία τμήματος στις αστικές περιοχές). Ανοίγει έτσι ο δρόμος για αθρόες συγχωνεύσεις και καταργήσεις νηπιαγωγείων.

Β. Η εγκύκλιος της 30/5/2016 για τον προγραμματισμό της λειτουργίας του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου σύμφωνα με την οποία θα ισχύσουν από φέτος οι προϋποθέσεις εγγραφής στο ολοήμερο Δημοτικό και για το Νηπιαγωγείο. Αυτό θα οδηγήσει πολλά παιδιά εκτός Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, αλλοιώνοντας τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα, υπονομεύοντας τον αντισταθμιστικό του ρόλο και πλήττοντας τις οικογένειες που το έχουν μεγάλη ανάγκη. Επιπλέον, θα έχει ως συνέπεια την απώλεια πολλών θέσεων νηπιαγωγών.

Η υπονόμευση της προσπάθειας για την κατοχύρωση της ΔΙΧΡΟΝΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ είναι πλέον εμφανής ενώ ο αγώνας για την απόσυρση και των δυο έχει κρίσιμη σημασία.

Μέσα σε αυτό το τοπίο, το Νηπιαγωγείο που οραματιζόμαστε:

Είναι ένα Νηπιαγωγείο για ΟΛΑ τα παιδιά. Ένα Νηπιαγωγείο που θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες τους και στο οποίο θα είναι χαρούμενα να φοιτούν. Για αυτό αποτελεί άμεση και επιτακτική ανάγκη η εξασφάλιση του δικαιώματος για δίχρονη, δημόσια και δωρεάν, υποχρεωτική ποιοτική προσχολική αγωγή για ΟΛΑ τα παιδιά 4-6 ετών.

v  Σε χώρους οι οποίοι θα ανταποκρίνονται στις βιολογικές και εκπαιδευτικές ανάγκες τους

v  Σε ολοήμερα τμήματα με την κατάλληλη υποδομή

v  Με δωρεάν σίτιση και μεταφορά στο σχολείο

v  Με εφαρμογή προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης και ειδικά στελεχωμένα τμήματα ένταξης για τα παιδιά με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

• Προκειμένου να μην μείνει κανένα παιδί εκτός του δημόσιου νηπιαγωγείου, υπάρχει άμεση ανάγκη ίδρυσης νέων νηπιαγωγείων ώστε να είναι σε θέση να δεχθούν όλα τα παιδιά καθώς και ο έγκαιρος προγραμματισμός της λειτουργίας τους. Μέσω της μετακίνησης της περιόδου εγγραφών μπορεί να επιτευχθεί η έγκαιρη ίδρυση και η στελέχωση των νηπιαγωγείων, η καλύτερη κατανομή των παιδιών σε τμήματα και η έγκαιρη παρέμβαση σε παιδιά με πιθανές δυσκολίες (παραπομπή σε υπηρεσίες, ίδρυση τμημάτων ένταξης κλπ).
• Επίσης, η εκπαιδευτική κοινότητα χρειάζεται να απαιτήσει μαζικούς διορισμούς νηπιαγωγών, μόνιμο εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό (καθαριότητας, τραπεζοκόμους, σχολικούς νοσηλευτές, σχολικούς φύλακες) και ειδική μέριμνα για την προσωρινή αντικατάστασή τους όταν προκύπτουν έκτακτες ανάγκες (π.χ. ασθένεια).

Ο χώρος και η οργάνωσή του θεωρείται ένας από τους παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία όλων των δραστηριοτήτων που υλοποιούνται στο Νηπιαγωγείο και τη μορφή των εμπειριών που θα αποκτήσουν τα παιδιά. Γι αυτό στα περισσότερα αναλυτικά προγράμματα τονίζεται η παιδαγωγική του σημασία. Έρευνες που έχουν γίνει για την ανάδειξη της σχέσης μεταξύ της οργάνωσης του μαθησιακού περιβάλλοντος (χώρος και εκπαιδευτικό υλικό) και των εμπειριών μάθησης συγκλίνουν στην άποψη ότι παιδιά που βρίσκονται σε σκόπιμα και καλά σχεδιασμένους χώρους επιδεικνύουν μεγαλύτερη συμμετοχή, συνεργασία, εξερευνητική συμπεριφορά και κοινωνική αλληλεπίδραση καθώς και υψηλότερες ικανότητες γλωσσικής και γνωστικής ανάπτυξης.

Παρόλα αυτά, η εμπειρία μαςσήμερα περιλαμβάνει κυρίως:

v  Νηπιαγωγεία που στεγάζονται σε κτίρια ακατάλληλα και ανεπαρκή για μαθητές αλλά και για εκπαιδευτικούς. Σε χώρους που δεν τηρούν σε καμία περίπτωση τις προδιαγραφές του ΟΣΚ ούτε για τα 3τμ ανά μαθητή και δεν είναι προσβάσιμοι σε άτομα με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.Ειδικά για τα ολοήμερα νηπιαγωγεία, τα περισσότερα δεν έχουν κουζίνα, τραπεζαρία και χώρο χαλάρωσης.

v  Νηπιαγωγεία χωρίς κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή και επαρκή φωτισμό.

v  Νηπιαγωγεία με μεγάλο αριθμό μαθητών (ακόμα και πάνω από 25), σε αίθουσες μικρές και μη λειτουργικές, οι οποίες αποκλείουν την εργασία σε ομάδες και ευνοούν μόνο τη «συγκεντρωτική» διδασκαλία, χωρίς να μπορούν να ανταποκριθούν στις διαφορετικές ανάγκες των παιδιών.

v  Νηπιαγωγεία όπου, χωρίς χρηματοδότηση, δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα και τις ανάγκες σε παιδαγωγικό υλικό (απαραίτητο εργαλείο για τη διδασκαλία).

Σε αντίθεση με αυτή την εικόνα, «το Νηπιαγωγείο που οραματιζόμαστε» χρειάζεται:

v  Σύγχρονα και ασφαλή κτίρια τα οποία θα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες φοίτησης όλων των παιδιών (νηπίων – προνηπίων).

v  Τμήματα με αριθμό μέχρι 15 μαθητών ώστε να υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης του παιδαγωγικού προγράμματος

v  Ολοήμερανηπιαγωγεία με κουζίνα, τραπεζαρία και χώρο χαλάρωσης (ξεχωριστό από την αίθουσα διδασκαλίας)

v  Χώρους λειτουργικούς τόσο ως προς το μέγεθος όσο και ως προς τη διαρρύθμιση οι οποίοι να στοχεύουν στην υποστήριξη της ολόπλευρης ανάπτυξης των παιδιών. Οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι πρέπει να ενδείκνυνται για εξατομικευμένη διδασκαλία, δραστηριότητες σε μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες, κίνηση ή χαλάρωση. Επιπλέον, πρέπει οι παραπάνω δραστηριότητες να μπορούν να «συνυπάρχουν», να υλοποιούνται δηλαδή ταυτόχρονα, έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι διαφορετικές ανάγκες διαφορετικών ομάδων νηπίων.

v  Επαρκές και κατάλληλο, εύχρηστο, ακίνδυνο και ποικίλο παιδαγωγικό υλικό, το οποίο θα προσφέρει στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να το χρησιμοποιήσουν με σκοπό την υλοποίηση των στόχων του αναλυτικού προγράμματος και στα παιδιά δυνατότητες για εξερεύνηση και ανακάλυψη.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται στο νηπιαγωγείο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της προσχολικής εκπαίδευσης. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι συνήθως το αποτέλεσμα της προσπάθειας του εκπαιδευτικού να προσαρμόσει όσα ορίζονται από την Πολιτεία για όλους τους μαθητές μέσω του Αναλυτικού Προγράμματος στα χαρακτηριστικά της ομάδας που αποτελείται από εκείνον, τους μαθητές, τις οικογένειές τους και την κοινότητα.

Προκειμένου λοιπόν, να επιτυγχάνονται τα μέγιστα θετικά αποτελέσματα από την εκπαίδευση είναι αναγκαίο:

Α. Σε γενικό επίπεδο, τα προγράμματα να ανταποκρίνονται στις κοινωνικές – λαϊκές ανάγκες, τα πορίσματα της εκπαιδευτικής έρευνας και τους στόχους του εκπαιδευτικού κινήματος όπως κατά καιρούς διαμορφώνονται,

Β. Ειδικά στο επίπεδο της τάξης, να υπάρχει η δυνατότητα, αξιοποιώντας και γνώσεις και δεξιότητες από πολλά επιστημονικά πεδία (όπως η ψυχολογία του παιδιού, η παιδαγωγική επιστήμη, η κοινωνιολογία κ.α.) να εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα το οποίο ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών.

Παρατηρώντας το τοπίο σήμερα:

v  Η επιμόρφωση των Νηπιαγωγών, με απαλλαγή από τα διδακτικά τους καθήκοντα (διδασκαλεία γενικής και ειδικής αγωγής) έχει σταματήσει

v  Όσα νηπιαγωγεία λειτουργούν είναι πολυάριθμα (κάποιες φορές ακόμα και με πάνω από 25 μαθητές) και έχουν ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατη η εφαρμογή της εργασίας σε μικρές ομάδες, της βιωματικής διδασκαλίας και της διαφοροποίησης του προγράμματος ανάλογα με τις ανάγκες κάθε μαθητή.

v  Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που βιώνει κάθε οικογένεια έχουν ως αποτέλεσμα την αδυναμία υποστήριξης των παιδιών σε πολλούς τομείς.

v  Ειδικά για τα παιδιά με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη. Πολλές δημόσιες δομές ειδικής αγωγής έχουν κλείσει ενώ η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει στις περισσότερες οικογένειες  να υποστηρίξουν τα παιδιά τους με θεραπευτικά προγράμματα εκτός του σχολείου. Η επιβολή της λογικής της συμπερίληψης, με σκοπό τη φοίτηση όλων των παιδιών στο γενικό σχολείο δεν συνοδεύτηκε από την εξασφάλιση της κατάλληλης υποστήριξης σε αυτό (τμήματα ένταξης, παράλληλη στήριξη, βοηθητικό προσωπικό, προσβάσιμοι χώροι και κατάλληλα προγράμματα). Η κατάσταση αυτή έχει ως αποτέλεσμα είτε οι γονείς να πληρώνουν υπέρογκα ποσά προκειμένου να φοιτήσει το παιδί τους στο δημόσιο σχολείο (με αμφίβολα αποτελέσματα) είτε να καταφεύγουν σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία (όπου συνήθως δεν γίνεται καμία παρέμβαση) είτε να κρατούν τα παιδιά στο σπίτι. Και όπου τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι εφικτό, τα παιδιά να παραμένουν στο νηπιαγωγείο χωρίς βοήθεια, με τους εκπαιδευτικούς να επωμίζονται την ευθύνη της διαχείρισης των καθημερινών δυσκολιών που προκύπτουν (συγκρούσεις με γονείς, δυσκολία διαχείρισης της τάξης κλπ) και του βάρους της αποτυχίας που πολύ συχνά βιώνουν.

Υπό αυτό το πρίσμα, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις ανάγκες ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ, το «Νηπιαγωγείο που οραματιζόμαστε»:

v  Χρησιμοποιεί ευέλικτα και σύγχρονα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, κατάλληλα για αυτή την ηλικία, τα οποία να έχουν την δυνατότητα να προσαρμόζονται στις αλλαγές και να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες ΟΛΩΝ των παιδιών. Τα αναλυτικά προγράμματα οφείλουν να έχουν ως στόχο τη  δημιουργία μελλοντικά υπεύθυνων, κριτικά σκεπτόμενων και ενεργών πολιτών οι οποίοι θα αγωνίζονται για τη βελτίωση της κοινωνίας και την καταπολέμηση των ανισοτήτων. Επίσης, τα αναλυτικά προγράμματα οφείλουν να ανανεώνονται τακτικά, ύστερα από κατάλληλη επεξεργασία, με τη συμμετοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας.

v  Το αναλυτικό του πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο του ενιαίου δεκατετράχρονου σχεδιασμού (δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση, ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο). Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η ομαλή μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο.

v  Έχει εκπαιδευτικούς οι οποίοι, μέσα από συνεχή δωρεάν επιμόρφωση (διδασκαλεία, σεμινάρια), με απαλλαγή από τα διδακτικά τους καθήκοντα, έρχονται σε επαφή με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους και πρακτικές και να είναι σε θέση να εφαρμόζουν το αναλυτικό πρόγραμμα, να το κρίνουν και να το αλλάζουν. Ε     κπαιδευτικούς με κατοχυρωμένο διδακτικό ωράριο. Για το σκοπό αυτό απαιτείται η άμεση έκδοση υπουργικής απόφασης (μετά το Ν.4115/2013) για το διδακτικό ωράριο των Νηπιαγωγών στη βάση του αντίστοιχου ωραρίου όλων των άλλων εκπαιδευτικών.

v  Έχει σύλλογο διδασκόντων με αναβαθμισμένο ρόλο και παιδαγωγική ελευθερία.

v  Λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές πολιτισμικές αναφορές των μαθητών (Ελλήνων και μεταναστών), αναδεικνύει την αξία των καταβολών και των εμπειριών τους και τις ενσωματώνει στην εκπαιδευτική διαδικασία έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ενίσχυση της θετικής κοινωνικής ταυτότητας και της αυτοεκτίμησής τους και η επακόλουθη αλλαγή της στάσης τους απέναντι στο σχολείο.

v  Σε αντίθεση με την άποψη των ίσων ευκαιριών, και στη βάση της αρχής της μορφωτικής ισότητας η οποία απαιτεί τη θετική διάκριση υπέρ εκείνων που αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες, το Νηπιαγωγείο που οραματιζόμαστε διαθέτει κατάλληλες υποστηρικτικές δομές. Στη βάση αυτή απαιτείται η άμεση ίδρυσητμημάτων ένταξης σε ΟΛΑ τα νηπιαγωγεία έτσι ώστε να παρέχεται υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, όποτε τη χρειάζεται κάθε παιδί. Η παράλληλη στήριξη, όπου είναι απαραίτητη, πρέπει να παρέχεται δωρεάν και εγκαίρως από το κράτος. Επίσης, όπου χρειάζεται, να υπάρχει η δυνατότητα υποστήριξης των παιδιών από εξειδικευμένο προσωπικό (λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές κλπ), δωρεάν, εντός του σχολείου, ενώ το προσωπικό αυτό να υπάρχει η δυνατότητα να λειτουργεί συμβουλευτικά και προς τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς.

v  Έχεικατ’ ανώτατο όριο τα 15 παιδιά ανά τμήμα με δυνατότητα περαιτέρω μείωσης ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες έτσι ώστε να μπορούν οι εκπαιδευτικοί να εφαρμόζουν το πρόγραμμα που χρειάζεται στα παιδιά αυτής της ηλικίας.

v  Έχει άμεση σύνδεση για όλα τα ζητήματα που το αφορούν με άλλους φορείς (κοινωνικές υπηρεσίες, ιδρύματα, ψυχολογικές και κοινωνικές δομές).

v  Υποστηρίζεται καθ΄ όλη τη διάρκεια της χρονιάς (εκπαιδευτικοί-γονείς-παιδιά) από διεπιστημονική ΟμάδαΥποστήριξης Εκπαιδευτικού Έργουη οποία αντικαθιστά το μονοπρόσωπο θεσμό του σχολικού συμβούλου και απαρτίζεται από συμβούλους γενικής και ειδικής προσχολικής αγωγής, σχολικούςψυχολόγους, υπεύθυνους σχολικών δραστηριοτήτων, περιβαλλοντικής αγωγής, αγωγής υγείας, πολιτιστικών θεμάτων κλπ.

Το τελευταίο διάστημαέχουν προκύψει και νέα ζητήματα τα οποία απειλούν τη λειτουργία του δημόσιου Νηπιαγωγείου και τα εργασιακά δικαιώματα των νηπιαγωγών επιβάλλοντας στο εκπαιδευτικό κίνημα την άμεση και δυναμική αντιμετώπισή τους:

v  Η συζήτηση για την ενιαία αντιμετώπιση της ηλικίας από 0-6 είτε από 3-6 ετών που υπάρχει στα κείμενα της ΕΕ και του ΟΟΣΑ και αποτελούσε πρόταση και του Αρβανιτόπουλου, όπως πρόσφατα και της οργάνωσης βρεφονηπιοκόμων του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η τοποθέτηση συγχέει σκόπιμα την βρεφική φροντίδα με την προσχολική αγωγή και εκπαίδευση που παρέχεται στο Νηπιαγωγείο στην ηλικία 4-6 ετών και ενέχει τον κίνδυνο της αποκοπής του Δημόσιου Νηπιαγωγείου από το Υπουργείο Παιδείας και την ένταξή του στο Υπουργείο Εργασίας.

v  Η συζήτηση για την επέκταση του ωραρίου του πρωινού κύκλου του Νηπιαγωγείου μέχρι τις 13:05. Μια τέτοια πρόταση θα οδηγήσει στην κατάργηση του παιδαγωγικού προγράμματος του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου και τη μετατροπή της μεσημεριανής βάρδιας σε φύλαξη νηπίων (η οποία μπορεί στη συνέχεια να μεταβιβαστεί στην τοπική αυτοδιοίκηση, τους γονείς κλπ και να λειτουργήσει με βοηθητικό προσωπικό και ελαστικές σχέσεις εργασίας). Αυτό, επιπρόσθετα, μπορεί να γίνει με τη δημιουργία μεικτών τμημάτων και με τις πρόωρες αποχωρήσεις. Κάτι τέτοιο από την άποψη των θέσεων εργασίας των νηπιαγωγών θα «έκοβε» το 1/3 περίπου των νηπιαγωγών.

v  Η εμπειρία των παιδικών σταθμών, στους οποίους η φοίτηση χρηματοδοτείται σε σημαντικό βαθμό απευθείας από προγράμματα ΕΣΠΑ (με voucher), δεν έχει καμία θέση  στο Δημόσιο Νηπιαγωγείο παρά τις σκέψεις και κατά καιρούς προτάσεις που παρουσιάζουν την ιδιωτικοποίηση ως «λύση» για την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας.

v  Τα σχέδια για ίδρυση πολυθέσιων νηπιαγωγείων μεσκοπό την εξοικονόμηση δαπανών(συγχώνευση τμημάτων, μείωση νηπιαγωγών, κατάργηση οργανικών θέσεων). Η σύγχρονη έρευνα καταδεικνύει ότι τάξεις με μικρό αριθμό παιδιών και φιλικοί και εύκολα προσβάσιμοι χώροι ευνοούν την παιδαγωγική διαδικασία. Οι μεγάλοι χώροι με πολλά παιδιά πρέπει να αποφεύγονται γιατί είναι επικίνδυνοι για τη σωματική τους ακεραιότητα και εμποδίζουν την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη.

Σίγουρα η συζήτηση για το Νηπιαγωγείο δεν εξαντλείται εδώ. Πρέπει πολλά να ειπωθούν ακόμα και άλλα τόσα να φανταστούμε, με τελικό σκοπό να διαμορφώσουμε το όραμα για ένα σχολείο στο οποίο όλοι οι εμπλεκόμενοι (μαθητές, εκπαιδευτικοί και οικογένειες) θα έχουν τον απαραίτητο χώρο για να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους, να εμπλακούν στη μάθηση και να συμβάλουν στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης.