Σχετικά με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου που αφορούν στην ειδική αγωγή

Σε περιβάλλον «δημιουργικής ασάφειας» κινούνται στο πολυνομοσχέδιο για την Παιδεία οι αναφορές για την ειδική εκπαίδευση. Οι συντάκτες του υιοθέτησαν βασικά σημεία και άρθρα (ή τουλάχιστον δεν αμφισβητούν τη γενική λογική ) του σχεδίου νόμου για την ειδική εκπαίδευση του Λοβέρδου (αυτού δηλ. που ζητούσαν να αποσυρθεί), φροντίζοντας να «κρύψουν πίσω από τις λέξεις» τους στόχους και τις κατευθύνσεις μιας εκπαιδευτικής πολιτικής που υλοποιεί τις οδηγίες της Ε.Ε.: Μιας εκπαιδευτικής πολιτικής που σε περιβάλλον μειωμένων δαπανών και μηδενικών διορισμών για την παιδεία συνεχίζει να στοχεύει στο ξήλωμα των σταθερών δομών της ειδικής εκπαίδευσης, να υποκαθιστά τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών με αναπηρία και ειδικές ανάγκες με αναφορές «πλήρους ένταξης», να υποβαθμίζει την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και λοιπών επιστημόνων που στηρίζουν τις δομές της.

Πιο συγκεκριμένα το νομοσχέδιο:

Με «μάτια ερμητικά κλειστά» αγνοεί την μεγάλη πλειοψηφία του μαθητικού δυναμικού με αναπηρία και ειδικές ανάγκες που βρίσκεται «αχαρτογράφητο» είτε στο σπίτι του, είτε σε ιδιωτικές δομές (από ΜΚΟ μέχρι “φιλανθρωπικά ιδρύματα”). Δεν απαντά στο πότε θα μπορέσει ο αφανής αυτός μαθητικός πληθυσμός να διαβεί την πόρτα του σχολείου που του αντιστοιχεί, πότε θα λάβει την εκπαίδευση που του αναλογεί με βάση τις ανάγκες του.

Αλλά και στους μαθητές με αναπηρίες και ειδικές ανάγκες που κατάφεραν να διαβούν το κατώφλι του σχολείου δεν απαντά:

Στο διαχρονικό αίτημα για δημόσια και δωρεάν πρώιμη παρέμβαση.

Με ποια διαδικασία θα έχουν έγκαιρα όλο το προσωπικό που χρειάζονται από την αρχή της χρονιάς;

Πόσες σχολικές μονάδες ειδικής εκπαίδευσης που έμειναν κλειστές ή υπολειτουργούσαν μέχρι σήμερα θα αποκτήσουν το μόνιμο προσωπικό που χρειάζονται για να λειτουργούν με επάρκεια κάθε χρόνο;

Θα έχουν όλοι οι μαθητές που δικαιούνται την παράλληλη στήριξη για όλο το χρόνο ή θα μοιράζεται ένας εκπαιδευτικός σε δυο ή και τρεις μαθητές (πολλές φορές μάλιστα σε διαφορετικά σχολεία);

Τι θα γίνει με τον τεράστιο χρόνο αναμονής στα ΚΕΔΔΥ που υπολειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού;

Τι θα γίνει με το αίτημα για έγκαιρη, δωρεά, δημόσια μεταφορά των μαθητών από την αρχή της χρονιάς;

Τι θα γίνει με τις θεραπείες των μαθητών που περικόπτονται σταθερά κάθε χρόνο;

Δεν απαντά στους εργαζόμενους της ειδικής εκπαίδευσης για τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις που όλο και επεκτείνονται, για τον κατακερματισμό των εργαζομένων και για μια επιμόρφωση ιδιωτικού τύπου που εξαντλείται μέσα από προσωπικές διαδρομές υψηλού κόστους.

Ωστόσο το νομοσχέδιο απαντά με θετικό τρόπο:

1. Στις επιλογές της Ε.Ε. που μέσα από το άρμα της «πλήρους ένταξης», βάζει φραγμό στην ίδρυση νέων δομών ειδικής εκπαίδευσης. Για το λόγο αυτό στο νομοσχέδιο, ανακατανέμονται τα όρια των σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής (αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό την πρόθεση για μηδενικές νέες ιδρύσεις σχολικών μονάδων ειδικής εκπαίδευσης), αφήνοντας ταυτόχρονα ανοιχτό το δρόμο για την εξυπηρέτηση πελατειακών σχέσεων σε επίπεδο διευθύνσεων ΠΥΣΠΕ και Περιφέρειας, αφού με έγκριση των προϊσταμένων ΠΥΣΠΕ και περιφερειακών διευθυντών θα μπορεί ένας μαθητής να εγγράφεται όπου η οικογένεια επιλέξει. Με τον τρόπο αυτό θεσμοθετείται η «ελεύθερη επιλογή σχολείου» με πρόσχημα την ανυπαρξία εκπαιδευτικών δομών.
2. Υιοθετεί τις κατευθύνσεις της ΕΕ και αναγνωρίζει με «πλάγιο τρόπο» ως μαθητές με ειδικές ανάγκες αυστηρά το μαθητικό πληθυσμό με αυτισμό, ψυχικές διαταραχές, πολλαπλές αναπηρίες, νοητική αναπηρία, εγκεφαλική παράλυση, σύνδρομα και σπάνιες ασθένειες, δίνοντας τη δυνατότητα για χωρισμό τμήματος μόνο όταν υπάρχουν μαθητές από τις παραπάνω ομάδες. Αγνοεί με τον τρόπο αυτό τη μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, ΔΕΠΥ που φοιτούν στα γενικά σχολεία και χρεώνει την εκπαίδευσή τους στους εκπαιδευτικούς των γενικών τάξεων, τη στιγμή που και αυτοί οι μαθητές έχουν ανάγκη ειδικής εκπαίδευσης. Βρισκόμαστε έτσι μπροστά σε μια σοβαρή υποχώρηση από προηγούμενες διατάξεις νόμων που όριζαν ότι οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες υπολογίζονται για τη σπάσιμο ενός τμήματος (Ν.4186/2013).
3. «Εξουσιοδοτεί» τους διευθυντές των σχολείων μέσα από πράξεις διευθυντών να αποφασίζουν για προγράμματα συνεκπαίδευσης μαθητών (τα οποία μάλιστα δεν ορίζει ποιος θα συντάσσει), αφαιρώντας από το σύλλογο διδασκόντων (ο οποίος θα κλιθεί να τα εφαρμόσει) τη δυνατότητα να πάρει απόφαση για θέμα που αφορά όλη τη σχολική μονάδα. Δημιουργεί έτσι προϋποθέσεις πελατειακών σχέσεων των διευθυντών με τους γονείς μαθητών με ειδικές ανάγκες.
4. Μετατρέπει τα ΕΕΕΕΚ σε χώρους ημερήσιας φροντίδας, αφού δίνει τη δυνατότητα παραμονής των μαθητών τους για μια ακόμη χρονιά στο συγκεκριμένο σχολείο (τα χρόνια φοίτησης στα ΕΕΕΕΚ έφτασαν αισίως τα έξι), υποβαθμίζοντας το ρόλο τους και διακινδυνεύοντας με τον τρόπο αυτό την συνύπαρξη μαθητών με αναπηρίες από 14 έως και 28 ετών σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που είναι αποψιλωμένα από  προσωπικό. Ταυτόχρονα με τη θεσμοθέτηση αυτή αναγνωρίζει την απροθυμία του υπουργείου να σχεδιάσει το επόμενο βήμα των μαθητών που αποφοιτούν από αυτές τις δομές με τρόπο που να υπηρετείται η κοινωνική τους ένταξη. Με δεδομένο ότι ούτε την περσινή χρονιά αποφοίτησαν μαθητές από τα ΕΕΕΕΚ καταλαβαίνει κανείς ότι τα προβλήματα σε αυτές τις δομές της ειδικής εκπαίδευσης θα πολλαπλασιαστούν γεωμετρικά την επόμενη χρονιά, αφού από πουθενά δεν προκύπτει ότι υπάρχει βούληση για διορισμούς  και λειτουργία νέων εργαστηρίων που ενώ υπάρχουν σε ΦΕΚ εξακολουθούν να είναι …αόρατα (χαρακτηριστικό παράδειγμα το ΕΕΕΕΚ Περιστερίου).
5. 5.                          Τέλος επιβραβεύει το ευνοϊκό για τα προηγούμενα ανώτερα στελέχη της ειδικής αγωγής θεσμικό πλαίσιο σε σχέση με τις θέσεις που θα υπηρετήσουν μετά την αλλαγή κυβέρνησης. Κρατά μ’ άλλα λόγια ενεργές τις διατάξεις για επιδόματα διευθυντικών θέσεων στο χώρο της ειδικής αγωγής που είναι αρκετά μεγαλύτερα από εκείνα των διευθυντών σχολικών μονάδων γενικής αγωγής.

Η ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ:

Αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% του τακτικού προϋπολογισμού.

Κανένα κλείσιμο-συγχώνευση σχολικής μονάδας. 20 μαθητές/τμήμα στα δημοτικά, 15 ανά τμήμα Α΄ και Β΄ δημοτικού και στα νηπιαγωγεία.

Αποκλειστικά δημόσια, δωρεάν και υποχρεωτική εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και αποκατάσταση των ΑμΕΑ, σε σχολικές μονάδες του ΥΠΕΠΘ.

Διαχειριστικό έλεγχο ιδιωτικών μονάδων ειδικής εκπ/σης και μετατροπή τους σε δημόσιες.

Γενναία αύξηση των δαπανών για: Την έγκαιρη παρέμβαση, την ειδική εκπαίδευση, την ειδική επαγγελματική κατάρτιση, την αυτόνομη διαβίωση-την προστατευμένη εργασία. Η πολιτική της πρόληψης πρέπει να ξεκινά από τη γέννηση των παιδιών. Πλήρης ασφαλιστική κάλυψη της ειδικής εκπαίδευσης.

Έγκαιρη διάγνωση και καταγραφή των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Ίδρυση δημόσιων ειδικών σχολείων όλων των βαθμίδων για να καλυφθούν οι ανάγκες όλων των ΑμΕΑ. Πλούσιος εξοπλισμός, εποπτικό υλικό στα υφιστάμενα και τα υπό ίδρυση ειδικά σχολεία.

Δημιουργία Τμημάτων Ένταξης σε κάθε σχολική μονάδα και βαθμίδα εκπαίδευσης. Δημιουργία δεύτερου Τμήματος  Ένταξης ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών κάθε σχολείου. Στήριξή  με αναγκαία μέτρα με μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα, επαναπροσδιορισμός περιεχομένου και μεθόδων διδασκαλίας, και μέσα (κατάλληλη υλικοτεχνική και κτιριακή υποδομή, πλούσιος εξοπλισμός, εκπαιδευτικό-εποπτικό υλικό, σύγχρονα μέσα τεχνολογίας-κατάλληλο εκπαιδευτικό λογισμικό, κ.α.).

Μαζικοί διορισμοί στην ειδική εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Καμία κατηγοριοποίηση, κατακερματισμό και διαχωρισμό των εκπαιδευτικών. Ενιαία κριτήρια μεταθέσεων, διορισμών σε όλη την εκπαίδευση. Διορισμοί με βάση το χρόνο λήψης του πτυχίου και την προϋπηρεσία. Διορισμός όλων των αναπληρωτών και όσων έχουν υπογράψει έστω και μια σύμβαση στο δημόσιο σχολείο. Σταθερή και μόνιμη εργασία για όλους. Όχι στην ελαστική εργασία.  Κατάργηση της ωρομισθίας, της αναπλήρωσης με μειωμένο ωράριο και του θεσμού του αναπληρωτή από ΕΣΠΑ.

Στελέχωση των ειδικών σχολείων με απαραίτητες ειδικότητες (ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, βοηθητικό προσωπικό κ.ά.) με μόνιμη σχέση εργασίας.

Κατοχύρωση παιδαγωγικής εκπαιδευτικής κατεύθυνσης των ΚΕΔΔΥ, άμεση στελέχωση τους, μικρότερες περιοχές ευθύνης ανά δήμο, λιγότερες διοικητικές αρμοδιότητες, κινητές μονάδες που θα επισκέπτονται  τα σχολεία  και θα στηρίζουν εκπαιδευτικούς και μαθητές. Τα ΚΕΔΔΥ να υλοποιούν την υποστήριξη των μαθητών με ειδικές ανάγκες μέσα στα σχολεία. Διορισμοί εκπαιδευτικών σε όλα τα δημόσια ιατροπαιδαγωγικά κέντρα.

Αναβάθμιση των υπαρχόντων και ίδρυση νέων εκπαιδευτικών μονάδων δημόσιας και δωρεάν, ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης (ΕΕΕΕΚ), διεύρυνση του ρόλου τους με μονάδες αυτόνομης διαβίωσης, προστατευμένα εργαστήρια, νομοθετική κατοχύρωση των αποφοίτων τους. Ειδική εκπαίδευση εφόρου ζωής για τα άτομα με βαριές, πολλαπλές αναπηρίες και ίδρυση κέντρων αυτόνομης διαβίωσης.

Επαναλειτουργία των διδασκαλείων, καθιέρωση του θεσμού της μετεκπαίδευσης σε θέματα ειδικής αγωγής και στη β/βάθμια εκπαίδευση, περιοδική ουσιαστική επιμόρφωση με τη χρηματοδότηση του υπουργείου του προσωπικού όλων των ΣΜΕΑ, αλλά και των εκπαιδευτικών της γενικής εκπαίδευσης σε θέματα ειδικής αγωγής.

Κατάργηση των ν.2817, ν.3194/2003, ν.3699/2008, ν.4115/2013 άρθρο 39 που εμπορευματοποιούν την ειδική αγωγή, προωθούν την ιατροποίηση, κατηγοριοποιούν τους εκπαιδευτικούς και ανατρέπουν εργασιακά δικαιώματα στο χώρο της ειδικής αγωγής.

Μόνιμη σταθερή, προστατευμένη – υποστηριζόμενη εργασία για τα άτομα με ειδικές ανάγκες στο Δημόσιο και στον Ιδιωτικό Τομέα.