Διαπιστώνουμε ως εκπαιδευτικοί τα πολλαπλά προβλήματα που καθημερινά αντιμετωπίζουν τα παιδιά των μεταναστών, των προσφύγων και άλλων περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού της χώρας. 

Ενώ τα παιδιά από τις παραπάνω ομάδες φτάνουν μέχρι την πόρτα του σχολείου - κάτι που δεν είναι αυτονόητο αν σκεφτεί κανείς τα προβλήματα επιβίωσης των οικογενειών τους - βρίσκουν τη σχολική πόρτα "κλειστή": άρνηση εγγραφής, εμμονή σε τυπικά έγγραφα που προφανώς ουδόλως ενδιαφέρουν τους μαθητές ή εξυπηρετούν το σκοπό της φοίτησής τους στο σχολείο. Αλλά ακόμη κι όταν ξεπερνιούνται τα πρώτα προβλήματα βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα μονοπολιτισμικό και δύσκαμπτο εκπαιδευτικό σύστημα που καθόλου δεν τους βοηθάει στη σχολική διαδρομή τους. 

Η κατάσταση αυτή αντίκειται τόσο στις βασικές ανθρώπινες αξίες του σεβασμού και της ισοτιμίας αλλά και στις διεθνείς συμβάσεις που η χώρα μας έχει αναγνωρίσει και κυρώσει που κατοχυρώνουν το δικαίωμα όλων ανεξαιρέτως των παιδιών στην ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Η δημόσια υποχρεωτική εκπαίδευση οφείλει να είναι ανοιχτή σε κάθε παιδί που διαμένει στη χώρα μας. Η παιδεία δεν είναι ένα αγαθό για τους προνομιούχους μόνο. 

Παραθέτουμε παρακάτω τις βασικές νομοθετικές ρυθμίσεις που διεθνώς εξασφαλίζουν το δικαίωμα αυτό σ' όλα τα παιδιά με την ελπίδα ότι η ευαισθητοποίηση αυτή θα βοηθήσει στην πιο συνειδητή και μαχητική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Πιστεύουμε ότι σαν δάσκαλοι και παιδαγωγοί έχουμε και την ευθύνη αλλά και τη δυνατότητα να αγωνιστούμε για το νόμιμο και αναφαίρετο δικαίωμα των παιδιών αυτών για ισότιμη συμμετοχή στην δημόσια δωρεάν εκπαίδευση. Στόχος μας είναι να διαπιστώσουμε τις πρακτικές αποκλεισμού των παιδιών και να παρέμβουμε μέσα από συλλογική δράση στηριζόμενοι στους διεθνείς κανόνες δικαίου για την καταπολέμησή τους.

Σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (10.12.1948 ΟΗΕ, κυρώθηκε από την Ελλάδα …….):

"καθένας έχει δικαίωμα στην Εκπαίδευση …. η στοιχειώδης Εκπαίδευση είναι υποχρεωτική … η πρόσβαση στην ανώτατη Παιδεία πρέπει να είναι ανοιχτή για όλους … η Εκπαίδευση πρέπει να αποβλέπει στην πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας …" [Άρθρο 26, παρ. 1,2]

Σύμφωνα με την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού (20.11.1959 ΟΗΕ):

"Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα σε υποχρεωτική και δωρεάν εκπαίδευση που να στοχεύει στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και των ικανοτήτων τους …" [Άρθρο 7]

Σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989, κυρώθηκε από την Ελλάδα με το Ν. 2101, 2.12.1992):

"Τα συμβαλλόμενα κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του παιδιού στην Εκπαίδευση … παίρνουν μέτρα για να ενθαρρύνουν την τακτική σχολική φοίτηση και τη μείωση του ποσοστού εγκατάλειψης των σχολικών σπουδών … συμβάλλουν κυρίως στην εξάλειψη της άγνοιας και του αναλφαβητισμού στον κόσμο …" [Άρθρο 28]

Επιπλέον "σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά … πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψη το συμφέρον του παιδιού" [Άρθρο 3]

"Παιδί θεωρείται κάθε ανθρώπινο oν μικρότερο των 18 ετών" [Άρθρο 1]

"Τα συμβαλλόμενα κράτη παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου ένα παιδί που αποζητάει να αποκτήσει το νομικό καθεστώς του πρόσφυγα ή που θεωρείται πρόσφυγας βάσει των κανόνων του διεθνούς ή εθνικού δικαίου χαίρει της κατάλληλης προστασίας που θα του επιτρέψει να απολαμβάνει τα δικαιώματα που του αναγνωρίζει η παρούσα σύμβαση…" [Άρθρο 22]

Τέλος "τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεούνται να παίρνουν όλα τα νομοθετικά, διοικητικά και άλλα μέτρα που είναι αναγκαία για την εφαρμογή των αναγνωρισμένων στην παρούσα Σύμβαση δικαιωμάτων" [Άρθρο 4]

Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα (1975/85) … "οι διεθνείς συμβάσεις από της επικυρώσεως αυτών δια νόμου … αποτελούν αναπόσπαστον μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου, υπερισχύουν δε πάσης αντιθέτου διατάξεως νόμου" [Άρθρο 28]

"Τα δικαιώματα του ανθρώπου (άρα και το δικαίωμα στην Εκπαίδευση) … τελούν υπό την εγγύησιν του Κράτους, πάντων των οργάνων αυτού υποχρεούμενων να διασφαλίζουν την ??? άσκησιν αυτών" [Άρθρο 25]

Οι παραπάνω διεθνείς συμβάσεις και τα άρθρα τους που αφορούν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και την εξασφάλιση της πρόσβασης όλων των παιδιών σ' αυτήν έχουν κυρωθεί από την Ελληνική Βουλή άρα έχουν γίνει μέρος του ελληνικού εσωτερικού δικαίου και έχουν ισχύ Συντάγματος.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες διατάξεις :

"Οι αλλοδαποί μαθητές εγγράφονται στην Α' τάξη προσκομίζοντας πιστοποιητικό γέννησης επίσημα μεταφρασμένο χωρίς τη δέσμευση της ημερομηνίας έκδοσης, καθώς και τα λοιπά δικαιολογητικά που αναφέρονται στην παρ. 3 του παρόντος άρθρου. 

Στις υπόλοιπες τάξεις οι μαθητές εγγράφονται καταθέτοντας τον τίτλο ή το αποδεικτικό μετεγγραφής ή επίσημη βεβαίωση φοίτησης.

Σε περίπτωση που κάποιο από τα δικαιολογητικά δεν προσκομιστεί αμέσως, ο γονέας ή ο κηδεμόνας αναλαμβάνει με δήλωσή του να το προσκομίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Σε περίπτωση που τα δικαιολογητικά δεν προσκομιστούν μέχρι 15 Ιουνίου, δεν εκδίδεται τίτλος σπουδών. Εφόσον ζητηθεί μπορεί να χορηγηθεί βεβαίωση φοίτησης, ενώ ο τίτλος εκδίδεται μετά την προσκόμιση των δικαιολογητικών."

Σύμφωνα με έγγραφο (30.04.1999) της Δ/νσης Σπουδών Α/βάθμιας Εκπαίδευσης "τα παιδιά που προέρχονται από εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών ή ευπαθείς κοινωνικές ομάδες … γίνονται δεκτά για φοίτηση χωρίς τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα"

Στο κενό αυτό της ελληνικής νομοθεσίας απαντά η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Σύμφωνα με το άρθρο 28 τα συμβαλλόμενα κράτη "ενθαρρύνουν την ανάπτυξη διαφόρων μορφών 2/βάθμιας εκπαίδευσης … τις καθιστούν ανοιχτές και προσιτές σε κάθε παιδί".

Και πέρα από την εγγραφή στο σχολείο πώς εξασφαλίζεται η συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία στη βάση της ισότητας των ευκαιριών όπως προβλέπεται από τις διεθνείς συμβάσεις [Άρθρο 28];

Είναι προφανές ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την απρόσκοπτη φοίτηση στο σχολείο όλων των παιδιών που ζουν στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το καθεστώς παραμονής των γονιών τους.

Πιστεύουμε ότι η παρέμβαση του εκπαιδευτικού είναι κρίσιμη για να αρθούν οι προκαταλήψεις, η άνιση /δυσμενής μεταχείριση, η αδιαφορία και να παραμείνουν ουσιαστικά οι μαθητές στην εκπαιδευτική διαδικασία.

"Τα πίσω θρανία" *

Πρωτοβουλία για Εκπαίδευση χωρίς Διακρίσεις

Δίκτυο Υποστήριξης Μεταναστών και Προσφύγων

*Βρισκόμαστε κάθε Δευτέρα στις 7μ.μ. στα Γραφεία του Δικτύου Υποστήριξης Μεταναστών και Προσφύγων, Βαλτετσίου 35. Επίσης κάνουμε μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες. Όποιος θέλει να πλαισιώσει την προσπάθειά μας, ας επικοινωνήσει μαζί μας στις παραπάνω συναντήσεις μας ή στα τηλέφωνα, 38.13.928 - 33.04.901.

Επιστροφή