- διαγωγή κοσμία -

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

του Θοδωρή Παπαπαύλου,
υπεύθυνου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο ΠΥΣΠΕ Πειραιά

Όταν, πριν δεκαπέντε χρόνια, ξεκίνησα να εφαρμόζω προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε) το τοπίο ήταν ιδιαίτερα θολό και συγκεχυμένο. Ούτε σαφές νομικό πλαίσιο υπήρχε, ούτε, πολύ περισσότερο, συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό. Έπρεπε τότε κάθε πρόγραμμα και κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα να την επινοεί ο κάθε εκπαιδευτικός που ήθελε να ασχοληθεί με την Π.Ε. Σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά, τα πράγματα έχουν, ευτυχώς, αλλάξει. Κυκλοφορούν δεκάδες εκπαιδευτικά "πακέτα" και πολλές εκδόσεις με ιδέές και προτάσεις για την εφαρμογή της Π.Ε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.

Θα παρουσιάσω δύο προτάσεις για προγράμματα Π.Ε, οι οποίες λειτουργούν και ως Δίκτυα Π.Ε -με τα ανάλογα θετικά αποτελέσματα- το εκπαιδευτικό υλικό των οποίων δημιουργήθηκε από εκπαιδευτικούς της Δ/νσης Α/θμιας Πειραιά.
Α΄. ΤΟ ΣΠΟΡΑΚΙ, πηγή ζωής. Η ιδέα γεννήθηκε παράλληλα με την εφαρμογή της μεθόδου αναδάσωσης με σπορά (μέθοδος του ιάπωνα οικοφιλόσοφου Masanobu Fukouoka). Δημιουργήθηκαν αρκετές δραστηριότητες οι οποίες εφαρμόστηκαν πειραματικά πρώτα από τον υπογράφοντα και κατόπιν από τον συνάδελφο Αυγερινό Γεωργόπουλο. Μετά από αυτή την πρώτη εφαρμογή οι δραστηριότητες εμπλουτίσθηκαν ακόμη περισσότερο με αρκετές άλλες συνεργασίες και από το 1997 ξεκίνησε η πιλοτική εφαρμογή του Δικτύου "ΤΟ ΣΠΟΡΑΚΙ, πηγή ζωής", μετά βεβαίως από σχετική έγκριση του ΥΠΕΠΘ. Ο αρχικός σχεδιασμός περιελάμβανε 40 δραστηριότητες που μπορούσε να εφαρμόσει ο εκπαιδευτικός με την ομάδα Π.Ε. Δραστηριότητες που είχαν σχέση τόσο με την αναγνώριση, ταξινόμηση σύγκριση και μελέτη των σπόρων όσο και με την αναγνώριση, ταξινόμηση, σύγκριση και μελέτη ενδημικών φυτών της Ελληνικής χλωρίδας, χωρίς βεβαίως να παραγνωρίζεται το γεγονός της ευαισθητοποίησης και της δράσης των μαθητών στον αγώνα για την αναβάθμιση και την προστασία του περιβάλλοντος. Σήμερα, μετά και τις απολογιστικές συναντήσεις του Δικτύου, το υλικό έχει πλήρως αναδομηθεί και ετοιμάζεται νέα έκδοση που περιλαμβάνει βιβλίο για το δάσκαλο με 40 Δραστηριότητες και Τετράδιο εργασιών του μαθητή με 46 φύλλα εργασίας τα οποία καλύπτουν όλο το ηλικιακό φάσμα των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης(Νηπιαγωγείο, Δημοτικό καθώς και ειδική αγωγή). Είναι το μοναδικό ελληνικό Δίκτυο που εφαρμόζεται σε ελληνόφωνα σχολεία άλλων χωρών (Κύπρος, Αυστρία) καθώς και το μοναδικό Δίκτυο στο οποίο συμμετέχουν σχολεία ειδικής αγωγής και μειονοτικά σχολεία. Σήμερα στο Δίκτυο συμμετέχουν 73 Δημοτικά , 21 Νηπιαγωγεία 9 ειδικά σχολεία και 1 μειονοτικό Δημοτικό (γεωγραφικά κατανεμημένα σε όλη την Ελλάδα). Στην Κύπρο συμμετέχουν 10 Δημοτικά και στην Αυστρία η Εθνική Σχολή Βιέννης.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του Δικτύου είναι η "σύλληψη" του παιδαγωγικού υλικού. Για την παιδαγωγική ομάδα του Δικτύου παιδαγωγικό υλικό δεν θεωρούνται μόνο μερικές αράδες που θα δώσουν ιδέες στο δάσκαλο για την εφαρμογή του προγράμματος. Γι' αυτό το λόγο σχεδιάστηκε ο σάκος παιδαγωγικού-εκπαιδευτικού υλικού του Δικτύου ο οποίος περιέχει:1. Το εγχειρίδιο παιδαγωγικών δραστηριοτήτων (βιβλίο για το δάσκαλο) 2. Το Τετράδιο φύλλων εργασίας μαθητή (υπό έκδοση) 3.Καπελάκια για όλους τους μαθητές της ομάδας Π.Ε του Δικτύου 4. Είκοσι slides με φυτά της ελληνικής χλωρίδας 5. Ένα μεγεθυντικό φακό 6. Ένα ζευγάρι δερμάτινα γάντια 7. Ζεύγη χειρουργικά γάντια για όλους τους μαθητές της ομάδας Π.Ε του Δικτύου 8. Μικρό φορητό προβολέα slides (viewer) 9. Ένα πτυσσόμενο σκαλιστήρι 10. Σειρά από αρκετούς σπόρους της ελληνικής χλωρίδας και 11. Αρκετά φυλλάδια, αφίσες και βιβλία σε σχέση με την ελληνική χλωρίδα την αναδάσωση κλπ.

Χειριστής του Δικτύου είναι η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής Κληρονομιάς η οποία και χρηματοδοτεί τόσο ότι αφορά στο υλικό (σάκος κλπ) όσο και ότι αφορά στο συντονισμό του την υλοποίηση σεμιναρίων κλπ.. Συντονιστής του Δικτύου και επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο υπογράφων. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην Ελληνική Εταιρεία τηλ:010- 3225245.

Β΄. ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΜΟΥ. Είναι γνωστές εδώ και χρόνια οι οικολογικές δραστηριότητες του 13ου και του 21ου Δημοτικού Σχολείου Κερατσινίου. Δραστηριότητες που στηρίζονταν στο μεράκι και στη φαντασία των συναδέλφων αυτών των σχολείων. Από το διαγωνισμό για το πιο όμορφο μπαλκόνι της γειτονιάς και τις φυτεύσεις των πάρκων της γειτονιάς του σχολείου με λουλούδια μέχρι τη δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού του Δικτύου "Πράσινες γωνιές της γειτονιάς μου" η απόσταση είναι πολύ μικρή. Η καταγραφή των δραστηριοτήτων που για χρόνια, με ιδιαίτερη ευαισθησία, πραγματοποιούνταν στο σχολείο υπήρξε ιδιαίτερα γόνιμη και δημιουργική. Τις δραστηριότητες έγραψαν η συνάδελφος Κλεοπάτρα Χατζηκώστα (διευθύντρια του 13ου Δ.Σ) σε συνεργασία με την βιολόγο κα Φέρμελη και εφαρμόστηκαν πιλοτικά για μια σχολική χρονιά σε 30 Δημοτικά σχολεία της Χώρας. Στο Δίκτυο μετέχουν σήμερα 90 σχολικές μονάδες από όλη τη χώρα. Χειριστής του Δικτύου είναι η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στην ΕΕΠΦ τηλ: 010-3224944.

Επιστροφή